میلاد حسنعلی زاده - دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه زنجان

با افزایش رشد شهرنشینی و نارسایی در دسترسی شهروندان به امکانات و خدمات شهری در اثر توزیع ناعادلانه آنها، دانشمندان علوم مختلف شهری در پی تببین نظری نقش عدالت فضایی در شکل گیری شهر عدالت محور بودند. در این بین فاینشتاین با الهام از نظریه عدالت جان رالز نظریه شهر عدالت محور را بنا مینهد. هدف از پژوهش حاضر نیز تبیین نظری نقش عدالت فضایی در شکل گیری شهر عدالت محور از طریق بررسی مبانی نظری و دیدگاه دانشمندان مختلف است. بنابراین پژوهش حاضر در پی پاسخگویی به این سوال است که عدالت فضایی چگونه منجر به شکل گیری شهر عدالت محور میشود؟ روش پژوهش حاضر از نوع کیفی با رویکرد نظری و بنیادی است. از این رو مبانی نظری و دیدگاه دانشمندان مختلف در زمینه شهر عدالت محور و مفهوم عدالت فضایی با استفاده از روش اسنادی و کتابخانه ای گردآوری شده است. در ادامه نقش عدالت فضایی در شکل گیری شهر عدالت محور با روش استنباطی از طریق مبانی نظری و تجارب پژوهش تبیین شده است. نتایج نشان داد که عدالت فضایی نقطه تلاقی فضا و عدالت اجتماعی است؛ در نتیجه هم عدالت و هم بی عدالتی در فضا نمایان میشود. از این رو، تجزیه و تحلیل برهمکنش بین فضا و اجتماع در فهم بی-عدالتی های اجتماعی و چگونگی تنظیم سیاستهای برنامه ریزی برای کاهش یا حل آنها ضروری است. بنابراین، عدالت فضایی مبنای رسیدن به هدفی بزرگتر یعنی عدالت اجتماعی و اقتصادی و به عبارت دیگر رسیدن به عدالت اجتماعی است. بنابراین با تحقق عدالت فضایی مفهوم شهر عدالت محور نیز شکل خواهد گرفت.

تبیین نظری، عدالت، عدالت فضایی، عدالت شهری، شهر عدالت محور.