مریم افشاری - عضوهیات علمی گروه حقوق، واحد دماوند، دانشگاه آزاد اسلامی، دماوند، ایران
افسانه رباط جزی - دانشجوی دکتری دانشگاه آزاد واحد بین الملل کیش

امروزه با توجه به تحولات اقتصاد جهانی و رواج قراردادهای الکترونیکی، تدوین مقررات حقوقی برای حلو-فصل اختلافات تجارت الکترونیک امری بسیار حیاتی است و لذا در جهت ایجاد بستر مناسب برای حلوفصل اینترنتی اختلافات، لازم است برنامه ریزی های لازم به عمل آمده و زیرساخت های فنی و فرهنگی تدارک دیده شوند. داوری اینترنتی در مقایسه با داوری سنتی سریع، باصرفه و کارآمد است و باید به عنوان یک روش ارجح حل وفصل اختلافات تلقی گردد. اگرچه این نوع داوری به عنوان یک روش جدید حل وفصل اختلافات به شمار می آید هنوز قواعد داوری سنتی برای آن به مورد اجرا گذارده میشود. روش مورداستفاده در این پژوهش به صورت توصیفی و تحلیلی میباشد. هدف اصلی این پژوهش بررسی حل و فصل اختلافات سایبری در حقوق بین الملل بود. یافته های مطالعه نشان داد که در شرایط حاضر نیز میتوان داوری اینترنتی را معتبر، الزام آور و قطعی دانست، مگر اینکه به واسطه همان محدودیت هایی که در آرای داوری سنتی ممکن است رخ دهند و آرا داوری را از اعتبار بی اندازند آرا داوری اینترنتی نیز باطل اعلام گردند. به لحاظ جدید بودن این نوع از داوری، رویه ی متحد الشکلی در سطح بین المللی برای استفاده از این شیوه از حل وفصل اختلافات وجود ندارد. رسیدگی دیوان بین المللی دادگستری (ICJ) در حل و فصل اختلافات سایبری مختص جرایم سایبری مرتبط با دولت همچون جاسوسی اینترنتی باشد. دیوان بین المللی کیفری (ICC) نیز تحت شرایط خاصی به بررسی جرایم میپردازد و شامل کلیه ی کشورهای جهان نمیگردد. در حل و فصل اختلافات سایبری رسیدگی قضایی روش مناسبی برای حلوفصل اختلافات اینترنتی نمیباشد. دیوان داوری بین المللی در حل و فصل اختلافات سایبری میتواند نفش موثر و مهمی ایفا نماید. با این حال این نوع داوری کاملا قابل اعتماد نیست و برای رفع این مشکل لازم است قوانین داخلی یا کنوانسیون های بینالمللی به طور موسع تفسیر گردند.

فضای مجازی، اختلافات سایبری، داوری، دیوان بین الملل