محسن کریمی آذر - دانشجوی کارشناسی ارشد اگروتکنولوژی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران، کرج، ایران
ناصر مجنون حسینی - اساتید گروه زراعت و اصلاح نباتات، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران، کرج، ایران
محمدرضا بی همتا - اساتید گروه زراعت و اصلاح نباتات، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران، کرج، ایران

به منظور ارزیابی تاثیر تنش کم آبیاری و سطوح مختلف کود نیتروژن بر عملکرد و اجزای عملکرد گیاه لوبیا، دو آزمایش جداگانه (آبیاری نرمال و کم آبیاری) در قالب طرح فاکتوریل بر مبنای بلوک کامل تصادفی در ۳ تکرار در مزرعه پژوهشی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران در سال زراعی ۱۳۹۹-۱۳۹۸ اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل دو سطح آبیاری (آبیاری نرمال و ۵۰% نرمال)، پنج سطح ژنوتیپ لوبیا (پاک، درسا، گلی، صدری، D۸۱۰۸۳) و سه سطح کود نیتروژن (بدون کود، ۵۰%، ۱۰۰% کود مورد نیاز) بودند. نتایج آزمایش تجزیه مرکب هر دو آزمایش نشان داد که اثر تنش کم آبیاری و اثر نوع ژنوتیپ بر تمامی صفات مورد بررسی لوبیا معنی دار شد. همچنین اعمال سطوح مختلف کود نیتروژن بر تمامی صفات به غیر از شاخص برداشت و تعداد دانه در غلاف، معنی دار بود. اثر متقابل نیتروژن × ژنوتیپ، آبیاری × نیتروژن، آبیاری × ژنوتیپ بر وزن صددانه معنی دار بود. همچنین اثر متقابل سه گانه آبیاری، نیتروژن و ژنوتیپ بر تعداد دانه در غلاف معنی دار بود، و لوبیا قرمز گلی در آبیاری کامل و هر سه سطح کودی بیشترین تعداد دانه در غلاف را داشت. تنش کم آبیاری باعث کاهش میزان تمامی صفات عملکرد و اجزای عملکرد ژنوتیپ های لوبیا شد. همچنین با افزایش مصرف کود نیتروژن، مقادیر عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک، شاخص برداشت، وزن صد دانه، تعداد دانه در غلاف و تعداد غلاف در بوته افزایش یافت.

آبیاری نرمال, تنش خشکی, شاخص برداشت, لوبیا قرمز گلی