سید هادی حسینی جعفری - Department of Agronomy and Plant Breeding, Faculty of Agriculture, Ilam University, Ilam, Iran.
محمد جواد زارع - Department of Agronomy and Plant Breeding, Faculty of Agriculture, Ilam University, Ilam, Iran.

مدیریت صحیح تغذیه اکوسیستم های زراعی یکی از راه های مهم در موفقیت سیستم های تولید گیاهان زراعی و مدیریت پایدار خاک است. در این گران برای بررسی آثار ورمی کمپوست و عصاره ریزجلبک اسپیرولینا بر برخی صفات رشدی و عملکردی کلزا آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در ۴ تکرار انجام شد. تیمارهای آزمایشی شامل محلول پاشی با عصاره ریزجلبک اسپیرولینا در ۴ سطح (۰، ۲، ۴، و ۶ درصد) و ۵ سطح مخلوط ورمی کمپوست بر اساس درصد وزنی (شاهد، %۷۵ باگاس نیشکر + %۲۵ فضولات گاومیش، %۵۰ باگاس نیشکر + %۵۰ فضولات گاومیش، %۲۵ باگاس نیشکر + %۷۵ فضولات گاومیش و %۱۰۰ فضولات گاومیش) بودند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد اثر برهم کنش کود ورمی کمپوست و عصاره ریزجلبک اسپیرولینا بر صفات طول ریشه، وزن ریشه، سطح برگ، وزن هزار دانه، عملکرد دانه، شاخص برداشت، کلروفیل a، کلروفیل b، کلروفیل کل، روغن دانه و پروتئین دانه کلزا معنی دار بود. همچنین کاربرد کود ورمی کمپوست و عصاره ریزجلبک اسپیرولینا منجر به بهبود صفات رشدی و عملکردی کلزا شد و بیش ترین میزان روغن دانه (با ۴۳/۳۵ درصد) و پروتئین دانه (۳۶/۸۵ درصد) در شرایط مصرف ۶ درصد عصاره جلبک اسپیرولینا به دست آمد. همچنین کاربرد ورمی کپوست حاصل از ۱۰۰ درصد فضولات گاومیش منجر به افزایش میزان روغن دانه و عملکرد دانه شد که در شرایط مصرف ۶ درصد عصاره جلبک اسپیرولینا به دست آمد. به طور کلی یافته های این پژوهش نشان داد با افزایش درصد کاربرد ورمی کمپوست حاصل از فضولات گاومیش در ترکیب باگاس نیشکر در تمامی سطوح عصاره ریزجلبک اسپیرولینا بر افزایش عملکرد کلزا و درصد روغن اثر مثبت داشت.

Rapeseed, Grain oil content, Grain yield, Vermicompost, Microalgae extract., کلزا, روغن دانه, پروتئین دانه, صفات رشدی و عملکردی.