مسعود غلامی - دانشجو آموخته دکتری زراعت، گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان
احمد کوچک زاده - دانشیار گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان
عطااله سیادت - استاد گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان
محمدرضا مرادی تلاوت - دانشیار گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان
مسعود رفیعی - عضو هیات علمی بخش تحقیقات علوم زراعی و باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی لرستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، خرم آباد

به­منظور ارزیابی عملکرد دانه و تجمع عناصر غذایی در ارقام مختلف کلزا تحت تاثیر ازتوباکتر در شرایط قطع آبیاری، آزمایشی در سال­ زراعی ۱۳۹۶-۱۳۹۵ در ایستگاه تحقیقات کشاورزی خرم­آباد، به­صورت کرت خرد شده فاکتوریل و در قالب بلوک­ کامل تصادفی با چهار تکرار اجرا شد. قطع آبیاری از مراحل ۳۰ درصد گل­دهی و ۳۰ درصد خورجین­دهی و آبیاری مطلوب (شاهد) به عنوان کرت اصلی و تلقیح بذرهای کلزای ارقام نپتون، اکتان و اکاپی با ازتوباکتر (سویه­های ۶۳ و۷۰) به عنوان کرت فرعی در نظر گرفته شدند. نتایج نشان داد که اثر رژیم آبیاری بر عملکرد دانه و میزان تجمع نیتروژن، فسفر، پتاسیم، کلسیم، منیزیم و منگنز اندام هوایی و دانه کلزا معنی­دار بود. اثر ازتوباکتر بر میزان جذب تمامی عناصر غذایی (به­جز منیزیم) در بافت سبز و دانه کلزا معنی­دار شد و اثرات متقابل رژیم آبیاری، باکتری و رقم بر میزان فسفر، پتاسیم، منیزیم، منگنز و روی اندام هوایی و دانه معنی­دار بود. بیشترین عملکرد دانه با ۴۵۵۹ کیلوگرم در هکتار، از تیمار آبیاری مطلوب به­دست آمد. مشخص شد که رقم­های اکتان و نپتون با تولید عملکرد دانه ۴۵۸۴ و ۴۲۹۰ کیلوگرم در هکتار، نسبت به بقیه ارقام برتری داشتند. با توجه به تاثیر مثبت غلظت پتاسیم و تلقیح بذر کلزا با ازتوباکتر به دلیل خاصیت محلول­سازی آن، افزایش کاربرد پتاسیم در خاک و تلقیح بذر می­تواند سبب تعدیل اثرات منفی تنش و بهبود عملکرد دانه در کلزا شود. 

ازتوباکتر, بافت, تنش, عملکرد, عناصر