نسیم جاویدی پور - کارشناسی ارشد رشته مشاوره توان بخشی، واحد یزد، دانشگاه آزاد اسلامی، یزد، ایران.
ماریه دهقان - استادیار گروه روان شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد یزد، یزد، ایران.

اختلال نارسایی توجه/ بیش فعالی منجر به آسیب های روانی، رفتاری و هیجانی در کودکان مبتلا می شود. بر این اساس این پژوهش با هدف بررسی اثربخشی مدل آموزشی رفتاری والدین (بارکلی) بر تنظیم هیجانی کودکان مبتلا به اختلال نارسایی توجه/ بیش فعالی انجام گرفت. پژوهش حاضر آزمایشی با طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه گواه بود. جامعه آماری پژوهش شامل کودکان پسر با اختلال نارسایی توجه/بیش فعالی شهر یزد در شش ماهه دوم سال ۱۳۹۸ بود. حجم نمونه مورد نیاز در این پژوهش ۳۰ نفر (۱۵ نفر در گروه آزمایش و ۱۵ نفر در گروه کنترل) بود اما پس از شروع مداخلات ۲ والد در گروه آزمایش و ۲ والد در گروه کنترل، از ادامه دریافت مداخله انصراف دادند. والدین کودکان حاضر در گروه آزمایش مداخله مدل آموزشی رفتاری والدین (بارکلی) را طی یک ماه در ۸ جلسه ۷۵ دقیقه ای دریافت نمودند. پرسشنامه های مورد استفاده در این پژوهش شامل پرسشنامه اختلال نارسایی توجه/بیش فعالی (بروک و کلینتون، ۲۰۰۷) و پرسشنامه تنظیم هیجانی (شیلد و کیکتی، ۱۹۹۷) بود. در نهایت، داده های حاصل از ۲۶ والدین کودکان به شیوه تحلیل کوواریانس با استفاده از نرم افزار آماری ۲۳SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که مدل آموزشی رفتاری والدین (بارکلی) بر تنظیم هیجانی کودکان مبتلا به اختلال نارسایی توجه/ بیش فعالی تاثیر معنادار دارد (۰۰۱/۰p<). بر اساس یافته های پژوهش حاضر می توان چنین نتیجه گرفت که مدل آموزشی رفتاری والدین (بارکلی) با بهره گیری از آموزش روش های مناسب برای کاهش رفتار نابهنجار کودکان، مهارت ابراز توجه مثبت به کودک، شیوه­های برقراری تعامل مثبت و مدیریت رفتارهای نامطلوب و مهارت های توجه مثبت به عنوان یک روش کارآمد جهت افزایش تنظیم هیجانی کودکان مبتلا به اختلال نارسایی توجه/ بیش فعالی مورد استفاده گیرد.

اختلال نارسایی توجه/ بیش فعالی, آموزشی رفتاری والدین, بارکلی, تنظیم هیجانی