تاثیر ابعاد توسعه پایدار بر آسیب پذیری و تاب آوری اقتصاد ایران با رویکرد نظریه گراف

آسیب پذیری اقتصادی، ویژگی ساختاری یک کشور است که باعث میشود آن کشور در معرض متغیرهای برونزای اقتصادی خارج از کنترل قرار گیرد. ازسوی دیگر،تاب آوری ناشی از نحوه اتخاذ سیاستهای کلان اقتصادی است. هدف از مقاله حاضر بررسی رابطه توسعه پایدار و آسیب پذیری و تاب آوری در اقتصاد ایران در دوره زمانی ۱۳۹۸-۱۳۹۱ میباشد. در این مسیر توسعه پایدار را متشکل از پنج بعد اقتصادی، اجتماعی، زیست محیطی، حکمرانی، پیرامونی و۴۴ متغیر به عنوان زیرشاخص هربعدازتوسعه درنظر میگیرد.برای بررسی ساختارشبکه ای روابط بین متغیرها، ازنظریه گراف و الگوریتم تارجان استفاده مینماید. الگوریتم، ۳۴متغیر را تحت عنوان متغیرهای بنیادی تاثیرگذار بر تاب آوری و آسیب پذیری اقتصادی مشخص میکند و ابعاد اقتصادی و حکمرانی را به عنوان ابعاد کنترلی (اصلی) و ابعاد اجتماعی، زیست محیطی و پیرامونی را به عنوان ابعاد مشروط (فرعی) معرفی مینماید.نتایج نشان میدهد نقطه ضعف اقتصاد ایران در این دوره ناشی از وضعیت آسیب پذیری و تاب آوری درابعاد حکمرانی و اقتصادی بوده است.در بین ابعادمشروط، بعد پیرامونی بدترین وضعیت را از نظر آسیب پذیری و تاب آوری داشته است.نوآوری این پژوهش در بررسی ابعادتوسعه پایدارو تاثیرآن برآسیب پذیری و تاب آوری و استفاده از نظریه گراف جهت بررسی متغیرهای تاثیرگذاربرای اولین بار در ایران است و در این الگوریتم بدون محدودیت در تعداد متغیرهای ورودی، می توان پدیده را بصورت فراگیر مورد تحلیل قرار داد. همچنین با تمرکز بر متغیرهای موثر بر وضعیت آسیب پذیری و تاب آوری در مبانی نظری موضوع، جدول جامعی تهیه شده که تاکنون نمونه آن در سایر مطالعات ارائه نشده است.

Keywords:

آسیب پذیری و تاب آوری اقتصادی , توسعه پایدار , نظریه گراف , الگوریتم تارجان , شاخص ترکیبی