برآورد میزان جابه جایی سطح زمین در اثنای زمین لرزه تیرماه ۱۳۹۹ شمال غرب ایران - محدوده مورد مطالعه: شهر قطور

زمین لرزه فاجعه طبیعی و کشنده است که موجب مرگ و زخمی شدن بسیاری از افراد و امواج تسونامی می شود. اگرچه یکی از رایج ­ترین پدیده­ های طبیعی است اما توسط بسیاری از مردم به عنوان ترسناک ­ترین و خطرناک ­ترین مخاطره در نظر گرفته می شود. در حال حاضر با پیشرفت سنجش ازدور، تداخل سنجی راداری به عنوان روشی کارآمد و نسبتا دقیق در اندازه­ گیری جابه جایی سطح زمین است. بررسی موردی بر روی زلزله ۵ تیرماه سال ۱۳۹۹ در شهر قطور از توابع شهرستان خوی صورت گرفته است. در این مطالعه از فن InSAR و PSI برای برآورد مقدار جابه جایی به وجود آمده از زلزله استفاده شد و تصاویر در عبورهای بالارو موردبررسی قرار گرفتند و با استفاده از نرم افزار[۱]Sarproz پردازش شد. فن تداخل سنجی­ راداری[۲] و روش های پیشرفته تر مانند PSI اجازه می دهند جابه جایی­ های عمودی سطح زمین در حد میلی­ متر تشخیص داده شود. در این راستا زوج تصاویر موجود با همبستگی خوب از داده های سنتینل-۱ [۳] مرتبط با منطقه انتخاب و به­ کارگرفته شده ­اند. هدف از این تحقیق برآورد میزان بالاآمدگی و فروافتادگی سطح زمین ناشی از زلزله است. پردازش روی تصاویر انتخابی مربوط به دوره های قبل و بعد از تاریخ زلزله انجام شد که خروجی ­های موردنظر به صورت اشکال و نمودار بوده است. نمودارها صحت کار و میزان جابه جایی تجمعی سالانه را نشان می دهند. نتایج تحقیق نشان داد که میزان جابه جایی سطح زمین بین ۱۶- و ۱۶+ بوده است. بیشترین فرورفتگی و بالاآمدگی به ترتیب مربوط به نواحی شمال شرقی (روستای گوگرد) و نواحی جنوبی منطقه (روستاهای کوتان آباد، میرعمر، گرناویک) است. در راستای بیشینه مقدار جابه جایی­ ها (بالاآمدگی و فروافتادگی) داده های به دست آمده از زلزله، نشان می دهد که گسل باشکالا به عنوان یک گسل چپ گرد موجب رخداد این زلزله بوده است.   [۱]- SAR PROcessing tool by periZ   [۲]- InSAR   [۳]- Sentinel۱  

Keywords:

جابه جایی سطح زمین , قطور , زلزله , InSAR , Sentinel۱A , Sarproz