بررسی وضعیت اقتصادی - معیشتی شهر سوخته از اوایل هزاره سوم تا اوایل هزاره دوم پ.م بر پایه تحلیل آماری گور نهاده های قبور در گورستان شهر سوخته

از آنجایی که تدفین در پیش از تاریخ ارتباط بسیار زیادی با ابعاد مختلف زندگی انسان دارد به همین علت مطالعه در سنت های تدفینی می تواند در بازسازی زندگی اقتصادی، اجتماعی هر جامعه نقش مهمی داشته باشد. شهر سوخته یکی از مهم ترین محوطه های باستانی هزاره سوم پ.م است که داده های به دست آمده از کاوش های گورستان آن به عنوان بزرگ ترین گورستان عصر مفرغ فلات ایران، کمک فراوانی در بازسازی جنبه های مختلف زندگی افراد کرده است. در این مقاله به مطالعه تغییر و تحولات وضعیت اقتصادی - معیشتی شهر سوخته بر اساس تحلیل آماری آثار درون قبور پرداخته شده است. این مقاله از داده های به دست آمده از کاوش هایی که طی سال های ۱۳۷۶ تا  ۱۳۸۲ طی ۷ فصل کاوش صورت گرفته، استفاده شده و ۲۱۴  تدفین که دوره های استقراری آنها قابل تشخیص بوده برای مطالعه انتخاب شده است. برای مطالعه و تحلیل این داده ها از نرم افزار آماری SPSS بهره برده شده و با توجه به نوع داده ها و اهداف پژوهش، آزمون های یک بعدی، رگرسیون چند متغیره، آر پیرسون و آزمون اف برای تحلیل داده های این مطالعه انتخاب شده اند. بر اساس نتایج به دست آمده از این پژوهش از دوره I تا دوره IV به مرور تغییراتی در متغیرهای تعداد اشیاء، اشیا شان زا، ارزش عددی اشیا و ساختمان قبور رخ داده و در دوره های جدیدتر که دوره III و IV را شامل می شود بر تعداد اشیا قبور و کیفیت اشیا آنها افزوده می شود. تحلیل این تغییرات نشان دهنده تغییر در اوضاع اقتصادی اجتماعی در شهر سوخته است. ضمن اینکه مطالعه آماری اشیا و ساختار قبور مذکور نشان می دهد که هر چه از دوره های قدیمی به دوران جدیدتر می رویم اختلاف میان ارزش عددی قبور (که برایندی از ساختار و کیفیت مواد فرهنگی درون هر قبر است)  بیشتر می شود. این به این معناست که در دوره III-IV شکاف احتمالی ثروت در طبقات مختلف اجتماعی بیشتر و مشهودتر بوده است که به ثبات نسبی اقتصادی و همچنین تغییر در مناسبات اجتماعی و باورهای مرتبط با مراسم تدفین مربوط بوده که تاثیر آن در سنت های تدفینی نیز بازتاب داشته است.

Keywords:

شهر سوخته , تدفین , گورنهاده ها , تحلیل آماری , اقتصادی – اجتماعی