امین نوروزی - گروه معماری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اسلامشهر

رشد جمعیت شهرنشین و افزایش مهاجرت به شهرها، منجر به توسعه غیر قابل کنترل نواحی شهری، کاهش سطح رفاه انسانی، نیل به سمت حومه نشینی و بروز مشکلات فراوان برای مدیران مختلف شهری به ویژه در کشورهای در حال توسعه شده است. بنابراین در این مقاله کوشش شده است تا مفهوم توسعه پایدار شهری جهت بهبود کیفیت زندگی شهری تشریح شود. توسعه پایدار یکی از جامع ترن مفاهیم در همه زمان ها است . این مفهوم عنصراصلی راهکار ۲۱ است؛ سند چهل فصلی که به سال ۱۹۹۲ در نشست سران جهان در ریو مورد پذیرش قرار گرفت و در سطوح پایین سازمان فضایی جستجو می شود. اهداف توسعه پایدار(تامین نیازهای اساسی، بهبود استانداردهای زندگی برای همه، حفاظت و مدیریت بهتر اکوسیستم ها) در همه سطوح سازمان فضایی (محلی، ملی، منطقه ای، و جهانی) اجرا می شود لیکن سطح شهری، به علت تمرکز پیوسته رو به رشد جمعیت و فعالیت های اقتصادی، به ویژه در کشورهای کمتر توسعه یافته، توجه بیشتری را جلب کرده است. توسعه پایدار شهری که مفهوم اصلی در این سطح است، مفاهیم و دیدگاه هایی را در ادبیات تحقیق نشان می دهد که برخاسته از حوزه فکری افرادی است که دراین سطح تحقیق کرده اند. مفاهیمی همچون شهر اکولوژیک شهرنشینی پایدار، شهر پایدار، پایداری شهری، شهر سبز، شهر سالم برخاسته از دیدگاه های مختلف اقصادی زیست محیطی و رادیکال عدالت جو در اکولوژی اجتماعی هستند. توسعه پایدار شهری ارتقای کیفیت زندگی با لحاظ ظرفیت محیط زیست و پاسخگویی به نیازهای نسل حاضر بدون محدودیت برای آیندگان، تعریف می شود. اگرچه توسعه پایدار در ابتدا با بحث های محیط زیست آغاز شد. اما از این حیطه پای فراتر گذاشت و در حوزه های فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی به صورت جدی بیان گردید.

واژه کلیدی: برنامه ریزی، توسعه شهری پایدار، پایداری زیست محیطی