شاخص و ویژگی معماری و شهرسازی ایرانی- اسلامی

معماری و شهرسازی ایرانی اسلامی طی دهه های گذشته به دلیل نبود برنامه ریزی متناسب جایگاه خود را در طرح های شهری از دست داده و هم اکنون برخوردی بسیار سطحی با این نوع طراحی شهری می شود. درگذشته، شکل گیری شهرهای اسلامی بر اساس باورها و اعتقادات دینی و مذهبی صورت می گرفته است، در حالی که در عصر معاصر شهرهایی بوجود آمده اند که کاملا با ارزشهای دینی مطابقت ندارند و گاها این ارزشها نادیده گرفته شده اند. امروزه آداب شهرسازی اسلامی طبق فرهنگ ایرانی کمرنگ تر شده است و معماری بناها با نوعی رقابت و تقلید بر اساس اصول بیگانه مواجه است. در دین مبین اسلام آیات و احادیث بسیاری در مورد شهر و شهرنشینی برای زندگی مطلوب انسان ارایه شده است. علاوه بر آیات و احادیث، اقدامات پیامبر اکرم(ص) در شهر های مکه و مدینه دلیلی بر این مدعاست . موارد مذکور به خودی خود موجب گردید، هر کجا و در هر شهری که مردم به اسلام گرویدند، آن شهر از آموزه های این دین بزرگ متاثر گردد. در بین جوامع در دوران معاصر نوشتارهای متعددی در مورد شهر اسلامی منتشر شده است. به طور کلی یافته ها را می توان به دو دسته تقسیم بندی نمود . دسته اول آنهایی که شهر اسلامی را براساس آنچه موجود است تبیین و تعریف کرده اند و دسته دوم آنهایی که شهر اسلامی را آنطور که باید باشد توصیف نموده اند. هدف این پژوهش شاخص و ویژگی معماری و شهرسازی ایرانی- اسلامی می باشد. در نتیجه می توان گفت شهرسازی اسلامی بیانگر تاثیر متقابل انسان، فرهنگ، روش زیست و محیط زندگی بر یکدیگر است و نقش مهمی در رسیدن به اهداف جامعه اسلامی ازجمله هویت مندی، اعتلای فرهنگ و اخلاق شهروندان، تهیه الگوی بومی بر پایه آموزه های اسلامی و متناسب با بستر الگوی ایرانی اسلامی دارد.

Keywords:

واژگان کلیدی: معماری , شهرسازی ایرانی- اسلامی