مهرناز باشی زاده مقدم - دانشجوی دکتری علوم قرآن و حدیث دانشکده علوم و معارف قرآن، دانشگاه قرآن و حدیث، قم، ایران
علی راد - دانشیار دانشکده الهیات، پردیس فارابی دانشگاه تهران، قم، ایران
احمد کریمی - دانشیار گروه کلام، دانشگاه قرآن و حدیث، قم، ایران

برخلاف خوانش سنتی از نظریه تکامل که نگره ای پایین به بالا دارد و کنش های انسانی از جمله باورمندی دینی را مقهور علیت ژنی و مم ها معرفی می کند، خوانش نوین نگره ای بالا به پایین دارد و سازوکارهایی را ارائه می کند که طی آن چگونگی بروز ژن ها از بالاترین سطوح زیستی کنترل می شود. انعطاف پذیری نورونی[۱] از جمله این سازوکارهاست. مسئله این پژوهش واکاوی و تبیین مولفه های اشتدادپذیری ایمان اختیاری در چارچوب مفهومی نوروبیولوژیک و مقایسه آن با مولفه های مناسک عبادی، به ویژه نماز، مطابق آموزه های قرآنی است. پژوهش حاضر به روش توصیفی تحلیلی و به صورت مقایسه ای صورت گرفته است و یافته های تحقیق نشان می دهد وجود سه مولفه همپوشان در مناسک دینی توصیه شده قرآنی و یادگیری در دانش اعصاب، یعنی تکرار، توجه و هیجان، به انعطاف پذیری نورونی و اشتداد ایمان فرد منجر می شود. این مهم توجیه کننده علیت ذهنی و مقوم سطحی از اختیارگرایی در ایمان است.  

انعطاف پذیری نورونی, اشتدادپذیری ایمان, تکرار, توجه, هیجان