امیرحسین منصوری نوری - دانشجوی دکتری، دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی، تهران، ایرا
فاطمه کوکرم - دانشجوی دکتری، دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی، تهران، ایرا
محسن شمس - دانشجوی دکتری، دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی، تهران، ایرا
عین الله خادمی - استاد گروه الهیات، دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی، تهران، ایران

پژوهش حاضر به دنبال پاسخگویی به این سوال اساسی که «رابطه صفت حیات خدای متعال با سایر صفات الهی از منظر فخر رازی چگونه است؟» شکل گرفت، ابتدا دغدغه فخر در معرفت صفات بررسی شد؛ دغدغه او رسیدن به معرفتی کامل یا دستکم معرفتی است که رافع تکلیف عقلی انسان در مقام معرفت خالق باشد؛ سپس رابطه علم و قدرت با حیات را بررسی کردیم و این نتیجه حاصل شد که علم و قدرت، از لوازم حیات هستند و حیات برای آنها نقش علیت دارد؛ سپس رابطه اراده با حیات کندوکاو شد؛ فخر این صفت را در مرتبه متاخر از علم دانست، سپس به سمیع و بصیر پرداخته شد که فخر آن دو را مساوق علم یا از لوازم علم معرفی کرد. صفت متکلم نیز بررسی شد و اندیشه فخر این گونه به دست آمد که کلام یا آشکارکننده علم است یا آشکارکننده قدرت و از این طرق به ذات منتسب می شود و در نهایت بقای حق تعالی مساوق حیات معرفی شد. نتیجه اینکه از منظر فخر، صفت حیات خدای متعال صفت محوری نسبت به سایر صفات بوده و تا حیات الهی نباشد، صفات دیگر به عرصه وجود نخواهد آمد..

اراده, بقا, حیات, علم, قدرت