مهناز تبرایی - دانشجوی دکتری، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران
محمدعلی عباسیان چالشتری - دانشیار گروه فلسفه و کلام اسلامی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران
سیدعلی علم الهدی - دانشیار گروه فلسفه و کلام اسلامی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران
ناصر محمدی - دانشیار گروه فلسفه و کلام اسلامی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

در این مقاله الهیات سلبی در ابعاد وجودشناختی، معرفت شناختی و زبان شناختی در اندیشه ابن سینا با توجه به دلایلی چون تباین خالق و مخلوق، تاکید بر وحدت و بساطت حقیقی ذات خدای متعال، مثل و شبیه نداشتن، همچنین حد و ماهیت نداشتن او، اطلاق و عدم تناهی، ناتوانی انسان در احاطه بر خدای متعال، تعالی و فوق عقل بودن خدا، نقص معرفت معلول نسبت به علت، محدودیت قوای ادراکی بشر بررسی شده است. با بررسی نظام الهیاتی ابن سینا به این تبیین می رسیم که در وجودشناسی سینوی وجود شکاف عظیمی بین وجود مطلق یعنی خدا و دیگر مخلوقات تاکید می شود. او علت مخلوقات است، اما شباهت نوعی با آنها ندارد و در بعد معرفت شناختی امکان معرفت ایجابی مطابق با واقع را برای انسان نفی کرده است. در ساحت زبان شناختی نیز دلایل الهیات سلبی مبتنی بر بعد وجودی و معرفتی این دیدگاه است .طبیعتا آنچه ناشناختنی و نایافتنی است، بیان شدنی هم نیست.

ابن سینا, الهیات سلبی, تنزیه, واجب الوجود