جایگاه «صدق» در عرفان اسلامی با تکیه بر آرای عرفای قرن چهارم و پنجم

یکی از مباحث مهم در حوزه اخلاق اسلامی «صدق» است که در زندگی مادی معنوی و فردی اجتماعی آدمی تاثیر مستقیم، و با اعتقادات انسان در توحید نظری ارتباط تنگاتنگ دارد. آیات و روایات اسلامی جایگاه بس والایی برای مقام «صدق» قائل اند. عرفای مسلمان راستین، که خاستگاه نظری و عملی شان برخاسته از این دو منبع است، دست یابی به این مقام را برای همه سالکان، چه سالک در راه و چه سالک واصل و ...، بایسته دانسته اند. عارفان با استنادهای وحیانی درباره معنای «صدق»، «صدیق»، اقسام «صدق»، مراتب و آثار آن مباحث ارزشمندی را بیان کرده اند. از منظر آنان، چنانچه سالک به «تطبیق ظاهر و باطن امور با حقیقت» دست یابد، می تواند کمالات سلوکی دیگر را کسب کند. زیرا منازل عرفانی هر یک به گونه ای وابسته به صدق اند. بنابراین، «صدق» به عنوان یک مقام، پایه و اساس برای دیگر منازل عرفانی محسوب می شود. از موانع و آفات متعدد بر سر راه رسیدن به این مقام والای رحیمی الاهی «کذب» است. در این جستار نقش مقام «صدق» در سیر و سلوک عرفانی از منظر عرفای مسلمان قرن چهارم و پنجم واکاوی شده است. در این جستار نقش مقام«صدق» در سیر و سلوک عرفانی از منظر عرفای مسلمان واکاوی شده است.

Keywords:

عرفان , صدق , سیر و سلوک , کمال , اخلاق