کاردان - دانشجوی دکتری سازههای هیدرولیکی، دانشکده عمران، دانشگاه تبریز
لطف اللهی یقین - دانشیار گروه عمران آب، دانشکده عمران، دانشگاه تبریز

امروزه نیروگاههای برق آبی از مهمترین منابع تولید انرژی برق بشمار میروند. در میان اجزای تشکیل دهندهتاسیسات برق آبی، پنستاک از جایگاه ویژه ای برخوردار است. پنستاک لولهای است فشار قوی که جریان آب را ازمخزن سد یا از هر هد آبی بالا به سمت توربینهای نیروگاه هدایت میکند. اهمیت پنستاک بدلیل هزینهی بالایساخت، نصب و نگهداری آن میباشد طوریکه درصد قابل قبولی از هزینههای ساخت نیروگاه به این سازههیدرولیکی اختصاص مییابد. لذا طراحی بهینه آن میتواند نقش بسزایی در کاهش هزینه احداث نیروگاههای برقآبی داشته باشد. در سالهای اخیر استفاده از روشهای فراکاوشی برای حل مسائل بهینه سازی جایگاه ویژهای یافته است که در این میان روش بهینه سازی کلونی مورچه ها ACO)به عنوان یک ابزار قوی و مناسب در بسیاری از زمینهها مورد توجه بوده است. در این مقاله سعی بر آن است تا با استفاده از روش کلونی مورچگان، ابعاد لوله های پنستاک بهینه یابی گردد که بدین منظور الگوریتم ACS کلونی مورچگان انتخاب شده و پنستاک سد شهریار واقع در میانه به عنوان مطالعه موردی مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج بدست آمده حاکی از آن است که روش ACO از قابلیت بالایی در بهینه سازی برخوردار بوده و توانسته است وزن پنستاک را به میزان قابل قبولی کاهش دهد.

الگوریتم کلونی مورچگان، بهینه سازی، پنستاک، نیروگاه برق آبی