محسن بیات - دکتری تخصصی تکنولوژی آموزشی، دانشگاه تربیت مدرس

در طول بیش از شش دهه اخیر، نظریه ها و الگوهای آموزشی مختلفی در ادبیات آموزشی ارائه شده است. محقق با استفاده از روش تحلیل محتوا یکیفی تشکیل استقرایی طبقه بندی، چهار راهبرد تجویزی و مجموعه ای خرده اصول که می بایست در طراحی تدریس اثربخش مورد نظر قرار گیرد راشناسایی و طبقه بندی کرده است. نظریه های آموزشی مختلفی همچون اصول اولیه آموزشی دیوید مریل، محیط های یادگیری جاناسن، الگوی هفتمرحله ای لشین، پولاک و رایگلوث، نظریه نمایش اجزاء مریل، رویکردهای چندگانه به فهمیدن گاردنر و نرم افزار یادگیری استار جهت استخراج اینراهبردها و اصول تجویزی مورد بررسی قرار گرفته است. اگرچه در همه این نظریه ها، چهار راهبرد یاد شده و اصول آن با رویکردهای یادگیری متفاوتو واژگان متفاوتی بیان شده است، اما همگی آنها دربرگیرنده راهبردها و اصول آموزشی یکسانی هستند. این مقاله گزارشی از این راهبردها و اصول تدریساثربخش استنتاج شده است. چهار راهبرد تجویزی تدریس شناسایی و طبقه بندی شده شامل: الف. تدریس اثربخش باید در برگیرنده تعاملاتی برای ارائهو نمای ش تجارب و فعالیت های آموزشی باشد. ب.تدریس اثربخش باید دربرگیرنده تعاملاتی برای تمرین یادگیری دانش ها و مهارت ها توسط شاگردانباشد. ج. تدریس اثربخش باید دربرگیرنده تعاملاتی جهت ارائه بازخورد و مربیگری باشد. د.تدریس اثربخش باید دربرگیرنده تعاملاتی جهت سنجش وارزیابی میزان اکتساب و انتقال دانش و مهارت های آموخته شده باشد. راهبردها و اصول تجویزی تدریس شناسایی شده می تواند به عنوان چهارچوبیبرای طراحی تعاملات آموزشی در تدریس کلاسی و همچنین ملاکی برای ارزشیابی میزان اثربخشی و کارآمدی آنها مورد استفاده معلمان و دستاندرکاران تعلیم و تربیت قرار گیرد.

راهبردهای تجویزی تدریس اثربخش، اصول تجویزی تدریس اثربخش، اصول ارائه، اصول تمرین، اصول بازخورد، اصولارزیابی