محبوبه رحیمی - دانشجوی کارشناسی ارشد گروه علوم باغبانی دانشگاه شهرکرد
عبدالرحمان محمدخانی - استادیار گروه علوم باغبانی دانشگاه شهرکرد

تنش خشکی مهمترین عامل ناتوانی بذور برای جوانه زنی میباشد. لذا پژوهش حاضر، به منظور بررسی اثر سطوح مختلف تنش-خشکی بر جوانه زنی بذور زوفا، در قالب طرح پایهی کاملا تصادفی انجام پذیرفت. در این آزمایش، سطوح مختلف محلول پلیاتیلن گلیکول ۶۰۰۰ با پتانسیل های اسمزی (صفر (آب مقطر)، ۳/۰-، ۶/۰- ، ۹/۰- ، ۲/۱- و ۵/۱- مگاپاسکال) در چهار تکرار مورد ارزیابی قرار گرفتند. هر تکرار شامل یک پتریدیش حاوی کاغذ صافی واتمن بدون خاکستر و ۳۰ عدد بذر ضدعفونی شده توسط محلول قارچکش بنومیل بود. درضمن، جهت اعمال تیمارها، به مقدار۱۰ میلیلیتر از محلول ها به کار برده شد. پتریدیشها توسط پارافیلم شفاف درزگیری و سپس به مدت ۱۴روز در اتاقک رشد تحت دمای ℃۲±۲۱ و دوره فتوپریودی هشت ساعت تاریکی، ۱۲ساعت روشنایی با لامپهای فلورسنت نگهداری شدند. شاخص بنیه بذر، میانگین سرعت جوانه زنی، درصد جوانه زنی، ارتفاع گیاهچه، طول ریشه چه و ساقه چه برای هر تیمار اندازه گیری شد. نتایج آزمایش نشان داد که شاخص های مورد آزمون در سطوح مختلف خشکی دارای اختلاف معنی داری بودند و با افزایش تنش خشکی روند کاهشی را در پیش گرفتند. با افزایش تنش خشکی تا ۶/۰- مگاپاسکال، طول ریشه چه نسبت به شاهد افزایش یافت. بنابراین، با اعمال تنشخشکی بین ۳/۰- تا ۶/۰- مگاپاسکال در مرحله جوانه زنی زوفا، میتوان موجبات بهبود خصوصیات جوانه زنی بذر را فراهم نمود. به عبارت دیگر، زوفا با ایجاد سازوکارهای سازشی نظیر تولید یک سیستم ریشه ای نسبتا طویل، در حدی که بتواند به طرز موثری از منابع استفاده نماید، متحمل به تنش-خشکی میباشد.

پلی اتیلن گلیکول، تنش خشکی، جوانه زنی بذر، ریشه چه، زوفا