زمان باقرزاده وشکی - دانشجوی دکتری تخصصی، گروه برنامه ریزی درسی، واحد رودهن، دانشگاه آزاد اسلامی، رودهن، ایران.
اصغر شریفی - استادیار گروه مدیریت آموزشی، واحد رودهن، دانشگاه آزاد اسلامی، رودهن، ایران.
علیرضا چناری - استادیار گروه مدیریت آموزشی، واحد رودهن، دانشگاه آزاد اسلامی، رودهن، ایران.

پژوهش حاضر با هدف شناسایی فرایندهای مدل برنامه درسی مطالعات اجتماعی دوره ابتدایی براساس رویکرد چندفرهنگی انجام پذیرفت. روش پژوهش از نظر هدف به صورت کاربردی و از نظر شیوه گردآوری داده ها به صورت توصیفی_پیمایشی می باشد. جامعه آماری این پژوهش در بخش کمی و کیفی متشکل کلیه کارکنان سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی به تعداد حدود ۳۴۰ نفر می باشد. حجم نمونه در بخش کیفی با استفاده از اصل اشباع نظری، تعداد ۱۴ نفر تعیین شد. در بخش کمی نیز با استفاده از فرمول کوکران و خطای ۰۵/۰ تعداد ۱۸۱ نفر به عنوان نمونه تعیین شدند. روش نمونه گیری در بخش کیفی روش نمونه گیری در بخش کیفی به صورت هدفمند می باشد. در بخش کمی روش نمونه گیری نیز از روش نمونه گیری تصادفی_طبقه ای استفاده شد. ابزار تحقیق در بخش کیفی شامل مصاحبه نیمه سازمان یافته بود که به عنوان مطالعات اکتشافی از آن استفاده شد. ابزار تحقیق در بخش کمی عبارت است از پرسش نامه محقق ساخته ۹۰ سوالی که با مرور مبانی نظری، مبانی عملی و نتایج مصاحبه های اکتشافی (با کدگذری باز و محوری متون مصاحبه اکتشافی) تدوین گشت. نتایج نشان دادند که پس از تحلیل عاملی اکتشافی از مجموع ۳۰ مقوله اولیه با ۹۰ مفهوم که از مبانی نظری و مصاحبه استخراج شدند، ۹۰ مفهوم در ۱۵ مقوله قرار گرفتند. مقوله ها در شرایط گوناگون عبارت اند از شرایط علی، شرایط زمینه ای، شرایط مداخله گر، راهبردها و پیامدها. نتایج پژوهش حاضر حاکی از اهمیت شناسایی فرایندهای مدل برنامه درسی مطالعات اجتماعی بوده که براساس آن پیشنهاد می گردد از نتایج این پژوهش در بهبود برنامه درسی مطالعات اجتماعی دوره ابتدایی بر اساس رویکرد چندفرهنگی استفاده شود.

برنامه درسی, مطالعات اجتماعی, دوره ابتدایی, رویکرد چند فرهنگی