مهدی همتیان - دانش آموخته دکتری قرآن و علوم گرایش حقوق جامعه المصطفی ص العالمیه
سیده معصومه فاطمی - دانش آموخته دکتری تفسیر تطبیقی جامعه المصطفی ص العالمیه

تفسیر علمی آیات قرآن و انتساب اعجاز به برخی آیات اگرچه به جذابیت تفسیری قرآن افزوده است؛ اما از آسیب ها و خطرات تفسیربه رای مصون نبوده است. آشنایی با مبانی صحیح تفسیر علمی با تاکید بر اعجاز علمی قرآن می تواند مفسر را از خطر تفسیربه رای و تطبیق و تحمیل گزاره های علمی بر قرآن بازدارد. هدف از این پژوهش آشنایی با مبانی صحیح تفسیر علمی دو تن از مفسران شیعه و سنی و همچنین ارزیابی نحوه به کارگیری مبانی تفسیر علمی، توسط ایشان با تمرکز بر اعجاز علمی است. این پژوهش با روش کتابخانه ای و رویکردی توصیفی تحلیلی نوشته شده است. یافته های این پژوهش در بخش آشنایی با مبانی، حاکی از آن است که مبانی صحیح تفسیر علمی از منظر آیت الله مکارم عبارت اند از: تفسیر با گزاره های قطعی علوم، تناسب ظاهر آیه با گزاره علمی مربوطه، قرآن کتاب علوم طبیعی نیست. همچنین مبانی تفسیر علمی از منظر مروان شعبان عبارت اند از: استفاده از گزاره های علمی قطعی و مسلم، تخصص در علم تفسیر و همچنین علم جدید و عدم انحصار دلالت آیه بر مطلب علمی. در بخش ارزیابی عملکرد مفسران در استفاده از مبانی عبارت است از اینکه این مفسران اگرچه در اکثر موارد تفسیر علمی و انتساب اعجاز به آیات به درستی از مبانی استفاده کرده اند؛ اما در مواردی در به کارگیری مبانی دچار غفلت شده اند.

تفسیر علمی, اعجاز علمی, مبانی, مکارم شیرازی, مروان شعبان