حمید رضا شریف - دانشیار دانشکده هنر و معماری، دانشگاه شیراز
نگین عبداله پور رفیعی - کارشناس ارشد معماری، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه شیراز

اهمیت ترسیم با دست، از یک سو، و کاربرد روزافزون نرم افزارهای رایانه ای در مراحل مختلف فرایند طراحی معماری، از سوی دیگر، انتخاب شیوه های مناسب طراحی را به موضوعی بحث برانگیز تبدیل کرده است. با وجود پیشرفت روزافزون رایانه ها و نرم افزارهای طراحی، هنوز استفاده از دست نگاره ها در ایده پردازی بین طراحان رایج است. امروزه ابزارها و نرم افزارهای مختلف CAS برای دست نگاری، با هدف از بین بردن شکاف میان ایده پردازی و کاربرد رایانه، به بازار آمده است، به طوری که گرایش برخی از طراحان بخصوص دانشجویان به استفاده از آنها مشهود است. هدف در پژوهش حاضر بررسی امکان جانشینی نرم افزارهای CAS با دست نگاره و تاثیر آنها بر تفکر خلاق طراح برای ایده پردازی بوده است. برای این منظور، با استفاده از روش توصیفی  تحلیلی، تاثیر دست نگاره ها و نرم افزارهای CAS، به مثابه عوامل بیرونی موثر بر مهارت شناختی طراحی، مقایسه می گردد. بر طبق نتایج، با وجود اینکه تلاش های بسیار صورت گرفته در زمینه توسعه نمونه های پیشرفته از ابزارها و نرم افزارهای CAS، که هم از ویژگی های مثبت دست نگاری بهره مند هستند و هم در آنها از قابلیت های تکنولوژی استفاده می شود، اما آنها هنوز در فرایند ایده پردازی خلاق قابل رقابت با دست نگاره ها نیستند و ارجحیت دست نگاره ها حفظ شده است.

ترسیم با دست آزاد, ترسیم به کمک رایانه, تفکر طراحی معماری, کروکی, خلاقیت