نیلوفر نیک قدم - دانشیار دانشکده هنر و معماری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب

اقلیم مناطق جنوبی ایران یکی از نادرترین و بحرانی ترین اقلیم های جهان است. اقلیم گرایی دیدگاهی بنیادی در طراحی خانه های بومی ایران بوده است؛ ازاین رو به کارگیری الگوهای فضاهای عملکردی خانه های بومی در طراحی مسکن معاصر این اقلیم می تواند سبب ارتقای سطح آسایش در خانه های امروز شود. در این مقاله، نگارنده از راه گونه شناسی توصیفی و با الگوی گونه شناسی داده بنیاد، به طبقه بندی اقلیمی خانه های بومی در شهرها، بنادر، و جزایر مورد مطالعه پرداخته است. گونه شناسی انجام شده در این تحقیق توصیفی است و بر اساس شاخص های ترکیبی تعیین شده در جداول چندبعدی، نمونه ها دسته بندی می شوند تا به سوال های پژوهش پاسخ داده شود. نتایج مطالعات نشان می دهد که خانه های بومی در شهرهای اهواز، دزفول، لار، و بنادر لنگه، بوشهر، و چابهار و روستای لافت در جزیره قشم که از آبادترین مناطق در گذشته بوده اند در سه گونه کلی قرار دارند و این گونه شناسی با گونه شناسی اقلیمی مناطق مذکور کاملا انطباق دارد. تطابق گونه های خانه های بومی با طبقه بندی اقلیمی نشان می دهد که الگوهای این خانه ها در تطابق با اقلیم محلی خود پیش بینی شده اند و بنابراین با به کارگیری در معماری امروز می توانند سبب بهبود سطح آسایش افراد شوند.

گونه شناسی, اقلیم, خانه های بومی, مناطق جنوبی ایران