محمدرضا زنده دل برون - دانشجوی دکتری حقوق خصوصی، دانشکده حقوق، الهیات و علوم سیاسی واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
مصطفی تقی زاده انصاری - استادیار ، عضو هیات علمی، دانشکده حقوق ،واحد تهران شمال، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
منصور امینی - دانشیار، عضو هیات علمی، دانشکده حقوق، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران.
نجاد علی الماسی - استاد تمام، عضو هیات علمی، دانشکده حقوق، الهیات و علوم سیاسی واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، دانشگاه تهران، ایران.

زمینه و هدف: ارسال امواج مغناطیسی و تاثیر آن بر سلامت مردم از موضوعات مهم مرتبط با حق بر سلامت شهروندان بوده است. در این مقاله تلاش شده مسئولیت دولت در ارسال امواج الکترومغناطیسی با رویکرد قواعد فقهی بررسی شود.مواد و روش ها: مقاله توصیفی تحلیلی بوده و با استفاده از روش کتابخانه ای به بررسی سوال مورد اشاره پرداخته است.ملاحظات اخلاقی: در این مقاله، اصالت متون، صداقت و امانت داری رعایت شده است.یافته ها: منع ورود ضرر و زیان به دیگران از منظر فقهی مورد تاکید است. قاعده مشهور لاضرر و لاضرار فی الاسلام و اتلاف از جمله مستندات متقن فقهی منع ضرر به دیگران است. بر این اساس ارسال امواج الکترومغناطیسی از منظر فقهی و حقوقی فقهی مسئولیت دارد و دولت در این خصوص ضامن است.نتیجه گیری: علی رغم مستندات فقهی و حقوقی در مسئولیت دولت در ارسال امواج الکترومغناطیسی، اثبات ضرر، احراز رابطه سببیت به خصوص در شرایط تعدد و اجتماع اسباب سبب شده است بحث مسئولیت دولت در این خصوص با دشواری مواجه بوده و جبران خسارت از سوی دولت دشوار و شاید غیرممکن به نظر برسد

مسئولیت دولت, امواج الکترومغناطیسی, قاعده لاضرر, قاعده اتلاف, رابطه سببیت