بهاره السادات حیدریه زاده - دانشگاه شهید بهشتی
شهلا پاکدامن - دانشیار روانشناسی تربیتی و تحولی، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه شهیدبهشتی
مهدیه استبرقی - کارشناسی ارشد روانشناسی تربیتی دانشگاه یزد

هدف از پژوهش حاضر بررسی رابطه جو عاطفی خانواده و اهمال کاری تحصیلی با واسطه گری اجتناب تجربه ای در دانش­آموزان بود. طرح پژوهش در این مطالعه توصیفی- همبستگی بود. شرکت کنندگان این پژوهش شامل ۳۷۵ نفر (۲۱۹ دختر و ۱۵۶ پسر) از دانش­آموزان پایه دهم شهر یزد در سال تحصیلی ۱۴۰۰- ۱۳۹۹ بودند که بر اساس روش نمونه گیری خوشه­ای تصادفی انتخاب شدند. به منظور جمع آوری داده های پژوهش، از پرسش نامه­ اهمال کاری تحصیلی سولومون و راثبلوم (۱۹۸۴)، پرسش نامه جو عاطفی خانواده هیل برن (۱۹۶۴) و پرسش نامه پذیرش و عمل بوند، هایس، بیر، کارپنتر، گوئنول، ارکات و زتل (۲۰۱۱) استفاده شد تجزیه و تحلیل داده ها با روش همبستگی مبتنی بر رویکرد مدل یابی معادلات ساختاری با استفاده از نرم افزار AMOS انجام گرفت. نتایج نشان داد که جو عاطفی خانواده به صورت مستقیم، منفی و معنادار اجتناب تجربه ای (۶۸/۰-=β) و اهمال­کاری تحصیلی (۳۴/۰- =β) را پیش­بینی می کند. اجتناب تجربه ای نیز به صورت مستقیم، مثبت و معنادار اهمال­کاری تحصیلی (۲۱/۰=β) را پیش­بینی می کند. در نهایت نتایج نشان داد اجتناب تجربه ای در رابطه بین جو عاطفی خانواده و اهمال­کاری تحصیلی دارای نقش واسطه­ای می­باشد. بنابراین با بهبود جو عاطفی خانواده و افزایش انعطاف پذیری شناختی (کاهش اجتناب تجربه­ای) می­توان تا حدودی اهمال­کاری تحصیلی را کاهش داد.

کلمات کلیدی: اهمال­کاری تحصیلی, جو عاطفی خانواده, انعطاف ­ناپذیری شناختی, دانش­ آموزان