محمد هادی میرزاپور - استادیار، بخش تحقیقات زراعی و باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی قم، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی
فریدون نورقلی پور - استادیار، بخش حاصلخیزی و تغذیه گیاه، موسسه تحقیقات خاک و آب، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی

هدف از اجرای این پژوهش، استفاده از برخی محرک­های رشد گیاهی در بهبود عملکرد کلزا در خاک­هایآهکی و شور بود. بنابراین، آزمایشی در بخش قمرود استان قم و طی دو سال زراعی ۹۹-۱۳۹۷ در خاکی­هایی با شوری­های حدود ۱۳ و ۱۰ دسی­زیمنس بر متر به­ترتیب در سال اول و دوم و شوری آب حدود ۸-۵/۷ دسی­زیمنس بر متر اجرا شد. پژوهش حاضر در شرایط مزرعه­ای با خاک یکنواخت و مسطح، در سه تکرار در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی انجام گردید. بذرکلزا رقم هایولا-۵۰ به روش دستی کشت شد.  تیمارهای آزمایش عبارت بودند از: ۱) شاهد (مصرف کود شیمیایی بر اساس آزمون خاک)، ۲) مصرف خاکی اسید هیومیک (تیمار اول+ مصرف خاکی ۵ کیلوگرم اسید هیومیک در هکتار)، ۳) محلول­پاشی اسید آمینه (تیمار اول+ محلول­پاشی اسیدآمینه با غلظت ۵ گرم در هزار)، ۴) محلول­پاشی اسید هیومیک (تیمار اول+ محلول­پاشی اسید هیومیک با غلظت ۵ گرم در هزار)، ۵) محلول­پاشی اسید فولویک (تیمار اول+ محلول­پاشی اسید فولویک با غلظت ۵ در هزار)، ۶) محلول­پاشی عصاره جلبک دریائی (تیمار اول+ محلول­پاشی عصاره جلبک دریایی با غلظت ۵ گرم در هزار) و ۷) تیمار ترکیبی (شامل تیمار اول+تیمارهای ۲، ۳، ۴، ۵ و ۶). محلول­پاشی بر اساس مقیاس زادوکس در کلزا در دو مرحله ۵۷ (خروج از روزت) و۵۹ (قبل از گلدهی) صورت گرفت. نتایج دو سالانه نشان داد که تیمار ترکیبی محرک­های رشد، تاثیر معنی­داری بر عملکرد دانه و روغن و نیز برخی ویژگی­های زراعی کلزا داشت. بالاترین عملکرد دانه و کاه، از تیمار ترکیبی مواد محرک رشد به­ترتیب با میانگین ۴۵۶۵ و ۱۰۶۶ کیلوگرم در هکتار به­دست آمد. همچنین، بالاترین مقدار میانگین غلظت پتاسیم، سدیم، کلسیم، منیزیم، آهن، روی، منگنز و مس به ترتیب در تیمار ۷، ۱، ۷، ۷، ۳، ۴، ۱ و ۶ حاصل شد. به­علاوه، بیشترین مقدار جذب پتاسیم، کلسیم، منیزیم، آهن در تیمار ۷ و روی و مس  در تیمار ۶ و در خصوص مس، در تیمار ۱ مشاهده شد. براساس نتایج دوسالانه آزمایش حاضر، مصرف ترکیبی محرک­های رشدی، تاثیر معنی­داری بر عملکرد و برخی ویژگی­های زراعی کلزا در شرایط شور، نسبت به شاهد (عدم مصرف محرک رشد) داشت که نشان دهنده­ی تاثیر این مواد بر افزایش تحمل کلزا در شرایط شور بود.

اسید هیومیک, اسید فولویک, اسید آمینه, عصاره جلبک دریایی, شوری