ارزیابی تنوع ژنتیکی بعضی از ارقام کلزا (Brassica napus L.) با استفاده از نشانگرهای مورفولوژیکی-زراعی و مولکولی RAPD

به منظور بررسی تنوع ژنتیکی ارقام کلزا، آزمایشی به صورت بلوک های کامل تصادفی با ۹ رقم کلزا در ۳ تکرار در شهرستان ایرانشهر اجرا شد. پس از کشت، استخراج DNA با استفاده از روش CTAB یا دلاپورتا با کمی تغییرات انجام گرفت و برای تکثیر از ۶ جفت آغازگر RAPD استفاده شد. همچنین در پایان فصل رشد گیاهان، صفاتی همچون صفات ارتفاع گیاه، وزن تر بوته, وزن خشک بوته، مقدار عملکرد و درصد روغن دانه اندازه گیری شدند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که ارقام اختلاف معنی داری در سطح احتمال ۱٪ دارند. همچنین بین صفات مورد مطالعه همبستگی مثبت و معنی داری وجود داشت به طوری که با افزایش هر متغیر، متغیر دیگر نیز افزایش می یابد. تجزیه خوشه ای داده های مورفولوژیکی-زراعی ارقام کلزا را در چهار گروه اصلی و تجزیه خوشه ای داده های مولکولی ارقام کلزا را در سه گروه اصلی قرار داد. ارقام قرار گرفته در هر گروه دارای مشابهت ژنومی بیشتر و ارقام قرار گرفته در گروه های مختلف دارای اختلافات بیشتر ژنتیکی هستند. در تجزیه به مولفه های اصلی داده های مولکولی دو مولفه اول نتوانستند همه اطلاعات به دست آمده را در برگیرند لذا این اطلاعات نشان دهنده پراکنش گسترده این نشانگرها روی ژنوم کلزا می باشند و می توانند سطح وسیعی از آن را پوشش دهند .نتایج این تحقیق نشان داد که با توجه به تنوع مشاهده شده در ارقام و براساس نتایج گروه بندی ژنوتیپ ها می توان ژنوتیپ هایی از گروه هایی که با همدیگر فاصله ژنتیکی زیادتری دارند را انتخاب و از آنها جهت اهداف اصلاحی خاص استفاده نمود.

Keywords:

کلزا , تنوع ژنتیکی , نشانگر مورفولوژیکی-زراعی , نشانگر مولکولی RAPD