امید مبارکی - Assistant Professor, Department of Geography and Urban Planning, University of Maragheh, Maragheh, Iran
مرضیه اسمعیل پور - Assistant Professor, Department of Geography and Urban Planning, University of Maragheh, Maragheh, Iran
زیبا یاوری - MS.c, Department of Geography and Urban Planning, University of Maragheh, Maragheh, Iran

یکی از اصول توسعه پایدار شهری، دستیابی عادلانه عموم شهروندان به خدمات شهری مورد نیاز است و اصولا این مهم زمانی محقق می شود که اراضی و منابع مختلف شهری، به طور برابر میان واحدهای فضایی و اجتماعی شهر تخصیص یابد؛ کاربری های خدماتی و تجاری به دلیل اینکه مورد استفاده روزمره ساکنان شهر هستند، مکان یابی و توزیع فضایی آن ها در شهرها بسیار مهم است. توزیع مناسب فروشگاه‎ های زنجیره ای، نقشی بسزای در کاهش هزینه های حمل و نقل، عرضه سریع کالاها و خدمات، دسترسی مناسب به پارکینگ و سایر خدمات مکمل شهری دارد. یک فروشگاه زنجیره ای از چندین فروشگاه خرده فروشی تحت مالکیت مشترک و متمرکز تشکیل می شود. هدف پژوهش حاضر بهبود توزیع فضا- مکانی فروشگاه های زنجیره­ای در تبریز است. برای این منظور نخست شاخص­های مکان­یابی فروشگاه‎های زنجیره­ای از طریق منابع و اسناد موجود شناسایی شده، سپس، از طریق روش تجزیه وتحلیل کمی و فضایی با به کارگیری قابلیت سیستم اطلاعات جغرافیایی، توزیع فروشگاه های زنجیره­ای در مناظق شهری تبریز بررسی شد. برای تحلیلی جامع شش معیار به کار گرفته شد، تراکم جمعیت، نوع ارتباطات، مرکزیت، کاربری­های سازگار (فضای سبز، پارکینگ، کاربری های فرهنگی، کاربری های بهداشتی و درمانی، پذیرایی و جهانگردی) تعادل محلی و شعاع دسترسی. بعد از آماده­سازی لایه­های مربوط به شاخص­های یادشده، با به کارگیری ابزارهای تحلیلی در محیط نرم افزار Arc Map این لایه ها تلفیق شدند و لایه نهایی استخراج شد. نتایج نشان داد الگوی توزیع فروشگاه­های زنجیره­ای در تبریز تصادفی است و الگوی خاصی ندارد. همچنین، در مکان­یابی فروشگاه­های موجود معیارهای مکان­یابی به نحو مطلوب مراعات نشده است.

Spatial distribution, Locating, chain store, Tabriz City