طیبه علی زمانی - گروه گیاهپزشکی ، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه لرستان، لرستان، ایران
جهانشیر شاکرمی - گروه گیاهپزشکی دانشکده کشاورزی دانشگاه لرستان
مژگان مردانی طلایی - گروه گیاهپزشکی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، محقق اردبیلی ، اردبیل، ایران
آرش زیبایی - دانشگاه گیلان

شته سبز هلو، Myzus persicae (Sulzer) یکی از آفات مهم فلفل دلمه Capsicum annuum L. می­باشد. کفشدوزک Hippodamia variegata (Goeze) شکارگر عمومی مهم گونه­های مختلف شته، از جمله M. persicae در مراحل لاروی و حشره کامل می­باشد. در مطالعه حاضر، تاثیر بر­هم­کنش غذایی بین گیاه- گیاه­خوار- دشمن طبیعی تحت تاثیر محلول­پاشی ریز مغذی آهن، روی، مس و منگنز در فلفل­دلمه بر فعالیت آنزیم­ های گوارشی لاروهای بالغ سن سوم و چهارم H. variegata  تغذیه شده از M. persicae مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش در قالب طرح کاملا تصادفی با چهار تکرار در هر تیمار انجام شد. فعالیت آنزیم­های گوارشی از جمله پروتئاز­کل، آلفا­آمیلاز و پروتئاز­های اختصاصی بر اساس پروتکل­های استاندارد اندازه­گیری شد. فعالیت پروتئاز­کل و تریپسین لاروهای سن سوم H. variegata پرورش­یافته در تیمارهای منگنز (۵۸۳/۰ و ۲۹۶/۱۹ واحد بر میلی­گرم پروتئین) و آهن (۵۷۴/۰ و ۴۲۶/۱۸ واحد بر میلی­گرم پروتئین) نسبت به سایر تیمارها بیشتر بود. براساس نتایج، بیشترین و کمترین میزان فعالیت آنزیم­های کیمو­تریپسین، آمینو­پپتیداز و کربوکسی­پپتیداز لاروهای سن سوم H. variegata به ترتیب در تیمارهای منگنز (۵۱۸/۱۵، ۹۵۰/۸ و ۵۳۶/۷ واحد بر میلی­گرم پروتئین) و شاهد (۳۵۳/۷، ۱۳۹/۲ و ۶۶۵/۲ واحد بر میلی­گرم پروتئین) مشاهده شد. بیشترین (۹۵۲/۱۸) و کمترین (۱۳۹/۹ واحد بر میلی­گرم پروتئین) فعالیت الاستاز لاروهای سن سوم شکارگر به ترتیب در تیمارهای آهن و شاهد ثبت شد. فعالیت بالاتر آلفا­آمیلاز لاروهای سن سوم H. variegata در تیمار آهن (۲۰/۲۵ واحد برمیلی­گرم بر پروتئین) ثبت شد. فعالیت پروتئاز کل و کیمو­تریپسین لاروهای سن چهارم H. variegata در تیمار آهن (۱۸۳/۰ و ۳۹۶/۱۰ واحد بر میلی­گرم پروتئین) در مقایسه با شاهد (۰۳۶/۰ و ۷۶۳/۶ واحد بر میلی­گرم پروتئین) و ریز­مغذی مس (۰۵۹/۰ و ۶۵۵/۶ واحد بر میلی­گرم پروتئین) به طور معنی­داری افزایش یافت. بیشترین فعالیت تریپسین، الاستاز و آمینو­پپتیداز لاروهای سن چهارم شکارگر در تیمارهای آهن (۸۹۳/۶، ۴۸۶/۲، ۳۱۷/۲)، روی (۵۴۳/۶، ۲۵۱/۲، ۸۲۷/۱) و منگنز (۶۳۱/۵، ۹۵۷/۱، ۰۵۵/۲ واحد بر میلی­گرم پروتئین) در مقایسه با شاهد ثبت شد. فعالیت کربوکسی­پپتیداز لاروهای سن چهارم H. variegata در تمامی تیمارهای ریزمغذی نسبت به شاهد بیشتر بود. همچنین بیشترین و کمترین فعالیت آلفا­آمیلاز لاروهای سن چهارم H. variegata به ترتیب در تغذیه از ریز­مغذی های مس (۶۴/۱۷)، آهن (۰۴/۱۵ واحد بر میلی گرم پروتئین) و شاهد (۱۶۰/۹ واحد بر میلی گرم پروتئین) مشاهده شد. بنابراین استفاده از کودهای ریزمغذی با بهبود کیفیت گیاهان میزبان همراه با بکارگیری عوامل کنترل بیولوژیک مثل کفشدوزک H. variegata می­تواند در برنامه­های مدیریت آفات مورد استفاده قرار گیرد.

آنزیم های گوارشی, کودهای ریزمغذی, Hippodamia variegata