سمیرا واحدی - دانشجوی دکتری، گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران
سینا بشارت - دانشیار، گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران
ناصر دواتگر - دانشیار، موسسه تحقیقات خاک و آب، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران
مهدی طاهری - دانشیار، بخش تحقیقات خاک و آب، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان زنجان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، زنجان، ایران

توسعه کشت زیتون مستلزم مطالعات دقیق برای دستیابی به بیشترین عملکرد کمی و کیفی محصول با اعمال راهکارهای مدیریتی از جمله تغذیه است. در این پژوهش روابط متقابل بین متغیر های تبادلات گازی با عناصر غذایی موجود در برگ درختان زیتون، رقم آربیکن با سیستم کشت فوق متراکم (SHD)، با توجه به میزان هدایت الکتریکی (EC) و کربنات کلسیم  معادل (TNV) خاک های منطقه طارم سفلی، بررسی و تحلیل گردید. با استفاده از روش تشخیص چندگانه عناصر غذایی (CND)، وضعیت عناصر غذایی و ناهنجاری های تغذیه ای مشخص و روابط و اثرات آن بر شاخص های فتوسنتزی تعیین شد و در نهایت با آنالیز مولفه های اصلی (PCA) اثرات متغیر ها بر عملکرد بدست آمد. نتایج نشان داد متغیر های فتوسنتزی همبستگی مثبت و معنی داری با عناصر روی، فسفر و مس و همچنین همبستگی بالایی با عملکرد باغ ها داشتند. میانگین ترتیب نیاز عناصر غذایی باغ ها به صورت Ca>Mg>N>P>K در عناصر پر مصرف و Zn>B>Mn>Cu در عناصر کم مصرف بود. بر اساس نتایج PCA باغات با عملکرد بالا اثرپذیری مثبت بالاتری با عناصر غذایی فسفر، پتاسیم، روی و مس داشتند که موجب افزایش شدت فتوسنتز و عملکرد شد. همچنین اثرات پنهان کمبود کلسیم و منگنز بر کاهش پارامترهای فتوسنتزی و عملکرد با روشPCA  مشخص گردید. 

اختلالات تغذیه ای, آربیکن, کشت متراکم, آنالیز مولفه های اصلی, شاخص CND