حجت اله طهماسبیان - دانشجوی دکتری روانشناسی عمومی، واحد ایلام، دانشگاه آزاد اسلامی، ایلام، ایران
وحید احمدی - استادیار، دکتری تخصصی روانشناسی سلامت، واحد ایلام، دانشگاه آزاد اسلامی، ایلام، ایران.
شهرام مامی - استادیار، دکتری تخصصی روانشناسی عمومی، واحد ایلام، دانشگاه آزاد اسلامی، ایلام، ایران

هدف از انجام این پژوهش مقایسه اثربخشی درمان دلبستگی با درمان انگیزشی در کاهش لغزش، عود، ولع و تداوم پرهیز مصرف مواد در بیماران اختلال شخصیت مرزی وابسته به مواد بوده است. این پژوهش مداخله ای با روش نیمه آزمایشی طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه گواه و پیگیری سه ماهه انجام شد. جامعه آماری کلیه افراد وابسته به مواد دارای اختلال شخصیت مرزی مراجعه کننده به مراکز ترک اعتیاد شهر کرمانشاه که ۶۰ نفر ازآنها به روش نمونه گیری در دسترس به عنوان نمونه انتخاب شدند. از پرسشنامه های دلبستگی بزرگسالان راس (RASS Adult Attachment, ۱۹۹۶)، اختلال شخصیت مرزی گشتاسبی اصل و همکاران (Gashtasbi asl et al., ۲۰۱۷)، مراحل آمادگی تغییر رفتار و انگیزش برای درمان پروین (Parvin, ۲۰۱۵)، افکار اعتیاد مک مولین (McMullen Addiction Thoughts,۱۹۹۰)، پرسشنامه محقق ساخته عود، ولع، لغزش و پرهیز، پروتکل درمانی مداخله انگیزش مدل فرانظری تغییر (Motivational intervention of trans-theoretical model of change) (Procheska and Clemente, ۱۹۹۰) و پروتکل درمان دلبستگی (Jahanbakhsh et al., ۲۰۱۱) استفاده شد. داده ها توسط آزمون تحلیل کوواریانس چندمتغیره تحلیل شد. نتایج نشان داد درمان دلبستگی و درمان انگیزشی، میزان لغزش، عود و ولع بیماران را به طور معنی داری کاهش و تداوم پرهیز را افزایش می دهند (۰۵/۰P<). درمان دلبستگی و درمان انگیزشی بر میزان لغزش، عود، ولع و تداوم پرهیز بیماران در آزمون پیگیری ماندگاری داشته است (۰۵/۰P<). میزان تغییرات نمرات لغزش، عود، ولع و پرهیز افرادی که درمان دلبستگی را دریافت کرده اند بیشتر از افرادی که تحت درمان انگیزشی قرار گرفته اند، بوده است (۰۵/۰P<). درمان دلبستگی در مقایسه با درمان انگیزشی بر کاهش لغزش، عود، ولع و تداوم پرهیز مصرف مواد در بیماران تاثیر بیشتری دارد (۰۵/۰P<). نتایج نشان داد هر دو روش مداخله در بهبود مصرف افراد دارای اختلال شخصیت مرزی تاثیرگذار بودند.  با این حال تاثیر درمان مبتنی بر درمان اعتیاد در افراد دارای اختلال شخصیت مرزی به شیوه درمان مبتنی بر دلبستگی موثرتر از درمان انگیزشی می باشد.

درمان دلبستگی, درمان انگیزشی, لغزش و عود, و ولع وتداوم پرهیز, اختلال شخصیت مرزی, افراد وابسته به مواد