بررسی عوامل ژئوپلیتیکی بازیگری آمریکا در جنوب غرب آسیا؛ از گذشته تا آینده (با تاکید بر مفهوم امنیت)

در مناسبات بین المللی کشورها همانند بسیاری از حوزه های انسانی تحولات پیش آمده نیازمند مطالعات دقیق تاریخی است تا بتوان با کمک آن و نیز سایر عوامل موثر دورنمای مشخصی از آینده را به دست آورد. منطقه ژئوپلیتیکی جنوب غرب آسیا نیز، از این قاعده مستثنا نیست. پژوهش حاضر ضمن انجام بررسی های دقیق در اسناد تاریخی و با بهره گیری از تکنیک تحلیل اثرات متقاطع که یکی از روش های متداول و مورد پذیرش آینده پژوهی است به بررسی نقش ژئوپلیتیکی آمریکا بر امنیت جنوب غرب آسیا پرداخته و تلاش کرده است تا بر اساس الگوهای مختلف روابط ژئوپلیتیکی، سناریوهای احتمالی منطقه را در آینده ترسیم کند. به این منظور جدا از بررسی های کتابخانه ای و اسنادی متون تاریخی، مولفه های ژئوپلیتیکی موثر کنونی شناسایی و با استفاده از نرم افزار نرم افزار میک مک و مدل دلفی کارشناسان نسبت به تحلیل آن ها اقدام شد. بر اساس نتایج به دست آمده، نقش آفرینی منفعت‎طلبانه و خودمحورانه ایالات متحده آمریکا در طول دهه های اخیر در کنار تقابل غیر قابل انکاری که این قدرت جهانی در چهار دهه اخیر با جمهوری اسلامی ایران دارد، امنیت را در جنوب غرب آسیا و در ابعاد مختلف دچار بحران کرده است. در چنین شرایطی بیش از هر بعد دیگری از امنیت، امنیت اقتصادی و نظامی دچار مشکل شده است و این نقش آفرینی در آینده نیز خسارت های بیشتری را به منطقه وارد خواهد کرد؛ دورنمای ناخوشایندی که افزایش همکاری های منطقه ای در جنوب غرب آسیا و اشاعه فهم مشترک از منافع در میان قدرت های منطقه، می تواند اثرات آن را کاهش دهد.

Keywords:

آینده پژوهی , ژئوپلیتیک , تاریخ , اثرات متقاطع میک مک , امنیت , آمریکا , ایران