عین الله کشاورز ترک - استادیار دانشگاه بین المللی امام خمینی(ره) قزوین
هادی نهادی - دکترای مدیریت دولتی (منابع انسانی) و پژوهشگر ارشد پژوهشگاه علوم و معارف دفاع مقدس
محمدناصر ادیب مهر - کارشناسی ارشد علوم سیاسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد زنجان و مدرس دانشگاه پیام نور

روندها و پیشران های تاثیرگذار بر روابط ایران و روسیه با تحولات متفاوت روبه‎رو شده است و بستر نوینی را برای همکاری های دو کشور مهیا نموده است. در دهه گذشته روسیه در عرصه های مختلفی با غرب به تقابل برخاست که بحران اوکراین، بحران کوزوو، بحران گرجستان (جدایی اوستیای جنوبی)، استقرار سپر موشکی آمریکا در چک، گسترش ناتو در شرق و... ازجمله این تقابل ها محسوب می شود. یکی از عرصه های مهم دیگر که تقابل جدی روسیه و غرب را به دنبال داشته، انرژی خزر است. خط لوله انتقال گاز خزر به اروپا از طریق روسیه، خط لوله باکو تفلیس جیهان و خط لوله ناباکو، مولفه هایی هستند که بر روابط روسیه و اروپا تاثیر بهسزایی دارند. با توجه به رویکرد جدید غرب برای یافتن منبع انرژی جدید و خروج از وابستگی به انرژی خلیج فارس به نظر می رسد که منابع انرژی خزر نقش راهبردی را ایفا خواهند نمود. نفوذ آمریکا و غرب در کشورهای ساحلی دریای خزر موجب انشقاق بین استراتژی آنان با روسیه برای صدور انرژی شده است. در این بین همگرایی ایران و روسیه که اغلب مواضع مشابهی در قبال غرب اتخاذ کرده اند می تواند نتایج مثبت و اثرگذاری را به دنبال داشته باشد. لذا بر اساس آینده تحولات سیاسی - اقتصادی منطقه و بازار انرژی خزر، روندها و سناریوهای همگرایی آینده ایران و روسیه با استفاده از روش عدم قطعیت بحرانی، شناسایی و تبیین شده است.

انتقال انرژی خزر, سناریوهای آینده, روسیه