علیرضا شعوری بیدگلی - Department of Educational Management, Faculty of Humanities, Qom Branch, Islamic Azad University, Qom, Iran.
غلامرضا ویسی - Department of Educational Management, Faculty of Humanities, Qom Branch, Islamic Azad University, Qom, Iran.
غلامرضا شریفی راد - Department of Educational Management, Faculty of Humanities, Qom Branch, Islamic Azad University, Qom, Iran.

چکیده : زمینه و هدف : هدف نظامهای آموزشی شامل رسالت ها،اهداف آرمانی، اهداف کلی و رفتاری است. ارزشیابی و قضاوت از ضروریات دوره آموزشی است و تعیین میزان اثربخشی دوره ها، امکان استفاده از بازخورد آنها را در ارتقای سطح آموزشها مهیا میسازد.الگوهای متعدد ارزشیابی اثربخشی آموزشی، موفقیت، بهبود عملکرد و مطلوبیت برنامه های آموزشی را بررسی می کند.آموزش پزشکی و تربیت نیروی انسانی کارآمد همواره در توجه برنامه ریزان آموزشی بوده است .با توجه به اهمیت و جایگاه آموزش وضرورت اثر بخشی مستمر در دانشگاه های علوم پزشکی، پرسشنامه حاضر طراحی گردید. روش بررسی: این مطالعه ترکیبی کیفی –کمی بوده و قسمت کیفی، از نوع تحلیل محتوی با هدف طراحی و اعتبارسنجی ابزار با جامعه آماری اعضای هیئت علمی و به روش نمونه گیری در دسترس هدفمند کیفی و کمی طراحی و اجرا شد.در مرحله کیفی تعداد ۳۰ نفر با استفاده از مصاحبه نیمه ساختاریافته فردی با مصاحبه دارای سوالاتی با پاسخ باز مورد سوال قرار گرفتند. مولفه های یافته شده بر اساس روش شناسی تحقیق در ۴ حیطه(تدوین برنامه ریزی درسی دوره) ،( اجرای دوره آموزشی)و(نتیجه و عملکرد آموزشی)و(سایر عوامل همراه) قرار گرفتند.به منظور روایی و پایایی پرسشنامه طراحی شده در روایی صوری پرسشنامه بین ۱۰ نفر از صاحب نظران توزیع  و برای بررسی وضعیت پایایی ابزار پژوهش، در بین  ۴۹۰ از اعضای هیئت علمی توزیع و نتایج زیر حاصل شد. یافته ها:.نتایج مربوط به سنجش پایایی ابزار با روش آزمون آلفای کرونباخ همه آزمودنی ها در حیطه های چهارگانه نشان داد که در حیطه تدوین برنامه آموزشی ۸۷۵/۰ ، در حیطه اجرای برنامه آموزشی ۸۸۵/۰ در حیطه نتیجه و عملکرد برنامه آموزشی ۸۹۰/۰ و در حیطه سایر عوامل موثر ۹۲۵/۰ اعتبار ابزار را تائید نمود.همچنین با استفاده از آزمون ضریب توافق، پاسخ های اعضای هیات علمی و پزشکان و همه دست اندرکاران دانشگاه های پزشکی، به میزان بیش از ۶۹ درصد توافق را نشان داد. نتیجه  گیری : یافته های حاصل از پژوهش نشان داد کلیه مولفه های موثر در اثر بخشی آموزش تاثیر گذار بوده و ابزار طراحی شده با روایی و پایایی مناسب و قابل اطمینان تائید گردید.

Educational measurement, Program evaluation, Medical sciences, Qualitative research, سنجش آموزش, اثر بخشی, آموزش, علوم پزشکی, تحقیق کیفی