مریم مهدیان - کارشناس ارشد برنامه ریزی شهری، کارمند شهرداری تهران

بیان مسئله: تصاویر و کیفیاتی که امروزه در غالب مبادی ورودی شهرها به چشم می خورد، این عرصه ها را به پست ترین لایه های فضایی شهرها تبدیل نموده است و به عنوان اولین فضاهای شهری که در مقابل تازه واردین قرار می گیرند، پذیرندگی و دعوت کنندگی لازم را ندارند. زشتی و زیبایی شهر از دید تازه وارد می تواند تا حد زیادی تحت تاثیر ویژگی های کالبدی و کارکردی و زیباشناسی مبادی ورودی شهر قرار گیرد. ایجاد حس پذیرفتن و دعوت شدن عامل بسیار مهمی در تداوم حضور افراد در مکان و شکل گیری رابطه صحیح آن ها با فضا می باشد. لذا این پژوهش به دنبال بررسی تاثیر کالبد و کارکرد فضای ورودی شهر در حس دعوت کنندگی شهروندان در ورودی شرقی تهران می باشد.روش شناسی: روش تحقیق به صورت توصیفی-تحلیلی می باشد و داده ها مورد نیاز با روش کتابخانه ای و روش پیمایشی جمع آوری شده است و تجزیه وتحلیل داده ها برای پاسخ گویی به سوالات پژوهش با استفاده از نرم افزار SPSS و آزمون های آماری مانند آزمون های همبستگی پیرسون و رگرسیون و آزمون T بررسی و تحلیل شده است. جامعه آماری این پژوهش نیز با توجه به تعریف گفته شده شامل استفاده کنندگان از فضا(شهروندان) می باشد. حجم نمونه نیز با استفاده از فرمول کوکران ۳۸۴ نفر تعیین شد که پرسشنامه بین آن ها توزیع گردید. یافته ها، نتیجه گیری و توصیه ها: یافته های حاصل نشان می دهد که میانگین عناصر و مولفه های کالبدی(تنوع کاربری ها، سازگاری، تناسب کاربری ها، دسترسی و ارتباط، کنترل و نظارت، سلسله مراتب، حفظ حریم، عمر و کیفیت بنا، تعداد طبقات، نوع مصالح، نمای کاربری ها، سطح اشغال) و عملکردی(نفوذپذیری، انعطاف پذیری، ایمنی و امنیت، خوانایی، حس مکان، فضای سبز، انطباق با محیط طبیعی) بالاتر از میانگین شاخص در نظر گرفته شده می باشد بر این مبنا این مولفه ها بر ایجاد حس دعوت کنندگی تاثیرگذار می باشند. یافته های آزمون نیز نشان داد که ۷۷ درصد از تغییرات حاصله در حس دعوت کنندگی شهروندان در فضاهای ورودی می تواند توسط مولفه های ایرانی- اسلامی صورت پذیرد. بنابراین نتیجه پژوهش نشان می دهد که ساماندهی کالبدی و کارکردی ورودی ها با استفاده از الگوی ایرانی-اسلامی حس دعوت کنندگی در شهروندان ارتقاء می یابد.

کالبد و عملکرد ورودی شهر، فضای ورودی شهر، حس دعوت کنندگی، ورودی شرقی تهران