زهرا زنگنه - کارشناس ارشد روابط بین الملل، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران
عاطفه آدینه - کارشناسی ارشد اقتصاد انرژی، دانشگاه الزهرا، تهران، ایران
سعید جهانگیری - دکتری، علوم سیاسی، مسائل ایران، دانشکده حقوق، الهیات و علوم سیاسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

مقاله حاضر به بررسی همکاری ایران با شورای همکاری خلیج فارس از منظر اقتصادی و تاثیر آن بر امنیت و روابط جمهوری اسلامی ایران نگاشته شده است. شورای همکاری خلیج فارس در سال ۱۹۸۱ و در زمان جنگ اول خلیج فارس در فضای نظامی و امنیتی و با ضرورت های اقتصادی آن دوران تاسیس گردید، عواملی چون نوع سیستم سیاسی، وسعت سرزمینی، پیوستگی سرزمینی، جمعیت، مولفه های قومی، زبانی، دینی و مذهبی از جمله شباهت هایی است که باعث شده سه دهه به حیات خود ادامه دهد. اگرچه دیگر متغیرهایی از جنس ماهیت انقلاب اسلامی ایران، جنگ های اول و دوم خلیج فارس و سیاست های توسعه طلبانه صدام، پیش روی این شورا قرار ندارد، این پژوهش که به به روش توصیفی و تحلیلی می باشد سوال اصلی این نوشتار این است که چرا علی رغم زمینه های زیادی که برای همگرایی بین ایران و کشورهای شورای همکاری خلیج فارس وجود دارد، روابط خارجی این کشورها با ایران بیشتر به سمت واگرایی حرکت کرده است؟ فرضیه این نوشتار نیز این است که مهم ترین دلایل حاکم بودن واگرایی بین ایران و کشورهای شورای همکاری خلیج فارس را علاوه بر نقش و تاثیر ساختار نظام بین الملل، می توان این گونه تبیین کرد که به واسطه نبود هنجارهای مشترک، بستری برای شکل گیری هویت مشترک نیز شکل نگرفته در نتیجه این امر فضای رقابتی، بی اعتمادی و عدم آگاهی منطقه ای را بین ایران و شورای همکاری خلیج فارس شاهد هستیم.

شورای همکاری، همگرایی اقتصادی، رقابت های سیاسی، چالش های امنیتی، خلیج فارس.