مفردات ضدالتهاب و اورام در طب سنتی ایران

سابقه و هدف: بیماری های مرتبط با فرایندهای التهابی مانند بیماری های خودایمن و خودالتهابی بسیار متنوع و گسترده هستند. بسیاری از بیماری های متابولیک، بیماری های قلبی و عروقی، مغز و اعصاب، گوارش و همچنین بیماری هایی مانند استئوآرتریت، آرتریت روماتوئید، روماتیسم، نقرس و انواع سرطان ها ماهیت التهابی دارند. همچنین استفاده از داروهای ضدالتهاب کورتیکواستروئیدی عوارض جانبی جدی و گسترده ای به همراه دارد. این تحقیق با توجه به اینکه اورام ذکرشده در منابع طب ایرانی از نظر علائم بالینی انطباق و تشابه زیادی به التهاب در طب کلاسیک دارد و همچنین با این نگرش که معمولا داروهای طبیعی ضدالتهاب، عوارض جانبی کمتری نسبت به داروهای صناعی دارند، انجام شد. مواد و روش ها: این پژوهش به صورت مطالعه مروری از منابع معتبر طب سنتی ایران مانند کتاب القانون فی الطب، المنصوری فی الطب، مخزن الادویه، مخازن التعلیم، تذکره العلاج و تحفه المومنین انجام گرفت و مفردات ضدالتهاب و اورام شناسایی و برای دقت بیشتر نام علمی این مفردات با رفرنس های گیاه شناسی جدید تطبیق داده شد و برای تایید خاصیت فارماکولوژیکی این داروها از منابع الکترونیکی معتبر مانند PubMed، Science Direct، Scopus استفاده شد. یافته ها: تعداد ۱۵۰ مفرده دارویی به دست آمد که براساس تاثیر دارو بر موضع التهاب و اورام دسته بندی شد. مکانیسم ضدالتهابی این مفردات مشابه مکانیسم داروهای غیراستروئیدی (معمولا از طریق مهار پروستاگلاندین ها) یا مسیرهای ضدالتهابی مشابه گلوکوکورتیکوئیدها عمل کرده یا به علت داشتن متابولیت های ثانویه مختلف، مکانیسم اثر ضدالتهابی ترکیبی دارند. نتیجه گیری: برخی از مفردات به دست آمده واجد اثر اختصاصی و برخی نیز دارای اثرات ضدالتهاب و اورام سیستمیک هستند. مطالعات تطبیقی (آزمایشگاهی و درون تنی) انجام شده در پزشکی نوین نشان می دهد که برخی از این داروها از نظر فارماکولوژیکی دارای اثر درمانی مورد تایید می باشند، اما برای تبدیل شدن به اشکال دارویی پذیرفته شده باید تحقیقات کامل و کافی انجام شود.  

Keywords:

طب ایرانی , گیاهان دارویی , پروستاگلاندین , اینترلوکین