یاشار ذکی - گروه جغرافیای سیاسی، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران، تهران ایران
جواد غلامی - دانشکده جغرافیا دانشگاه تهران
محمد یوسفی شاتوری - گروه جغرافیای سیاسی، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران، تهران ایران.

امروزه امنیت و توسعه دو مولفه ناپایدار در آمایش نواحی مرزی محسوب می شوند. به طوری که استان سیستان و بلوچستان از منظر رشد و توسعه یافتگی در شاخص های رتبه بندی توسعه کشور، همیشه در رده پائین بوده و از طرفی دیگر، عدم تعادلهای ناحیهای و فضایی بین نواحی مرکزی و مرزی این استان بسیار مشهود به نظر میرسد، این توسعه نیافتگی شرایطی را برای ایجاد و رشد پدیده قاچاق فراهم ساخته است. بدین ترتیب، دولتها به جای حل مساله توسعه نیافتگی به عنوان یکی از دلایل اصلی و زمینهساز معضلات استان، به جهت مشکلات امنیتی به وجود آمده، مساله تشدید امنیت مرزها را به عنوان راه حل کوتاه مدت برای این نواحی د ر نظر گرفته است. در این راستا، پژوهش حاضر که از نظر ماهیت موضوع از نوع تحلیلی تبیینی بوده و از طریق گردآوری اسناد و آخرین گزارشات سازمان های دولتی در سال های ۱۳۹۹ و ۱۴۰۰ ه.ش مدارک و اطلاعات موجود در کتب و اسناد علمی و تفسیر محتوایی آن ها به دست آمده، تلاش نموده است در یافته های پژوهش عوامل و شاخص های موثر و همچنین ارتباط بین سه مولفه توسعه نیافتگی، قاچاق و تشدید امنیت مرزی و همچنین در استان سیستان و بلوچستان مورد واکاوی قرار گیرد. مطابق یافته های تحقیق مشخص شد که مواردی همچون فقدان عدالت اجتماعی، عدم پایداری امنیت، پدیده قاچاق کالا، عدم تعادل های فضایی و جغرافیایی، ناپایداری سکونت و جمعیت، کاهش مشارکت های سیاسی و توسعه سیاسی، افزایش خشونت های سیاسی و فعالیت های تروریستی، همسایگی با کشور های توسعه نیافته و ناامن بر چرخه توسعه و امنیت ناحیه تاثیر گذاشته اند.

توسعه نیافتگی, قاچاق, امنیت مرزی, سیستان و بلوچستان