ایمان یوسفی جوان - عضو هیئت علمی، استادیار گروه تولیدات گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تربت حیدریه، تربت حیدریه، ایران
محبوبه ناصری - عضو هیئت علمی، استادیار گروه تولیدات گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تربت حیدریه، تربت حیدریه، ایران

رازیانه گیاهی است گلدار از راسته کرفس سانان (Apiales)، و از تیره چتریان (Apiaceae)، جهت درمان مشکلات دستگاه تنفس و تنگی نفس استفاده و همچنین باعث افزایش شیردهی مادران می شود. در این گیاه می توان، از طریق تلاقی بین ژنوتیپ های برتر خوشه های مختلف و آزمون نتاج و همچنین از طریق برنامه های به نژادی و انتخاب، نسبت به تولید ارقام با خصوصیات زراعی مطلوب اقدام نمود. به منظور بررسی تنوع ژنتیکی ۱۷ ژنوتیپ گیاه رازیانه، آزمایشی با نشانگرهای SSR در گلخانه و آزمایشگاه گروه تولیدات گیاهی دانشگاه تربت حیدریه اجرا گردید. ۱۳ نمونه بذر رازیانه پراکندگی کاملی از تمام مناطق ایران (غرب، شمال، جنوب، شرق و مرکز) داشته و ۴ نمونه خارجی رازیانه از ۴ منطقه متفاوت ایتالیا بوده. ۱۲ آغازگر از ۳۴ آغازگر ارزیابی شده، الگوهای نواربندی مناسب تولید کردند. این آغازگرها در مجموع ۲۸ نوار چندشکل با میانگین ۶,۲ نوار به ازای هر آغازگر تولید کردند. میانگین محتوای چند شکلی و شاخص مارکری (MI) به ترتیب ۰,۳۸ و ۴,۶۸ محاسبه گردید. دندروگرام بر اساس نتایج UPGMA و ماتریس جاکارد رسم گردید. در گروه بندی حاصل از نشانگرهای SSR، ژنوتیپهای مورد بررسی به چهار گروه اصلی طبقه بندی شدند. نمایش ژنوتیپها بر روی نمودار دوبعدی و سه بعدی گروه بندی ژنوتیپها را تایید نمود. نتایج این بررسی نشان داد که ژنوتیپهای مورد بررسی دارای تنوع ژنتیکی معناداری بوده، به شکلی که تفاوت و تمایز بین ارقام این گیاه، حتی در بین جمعییت یک منطقه جغرافیایی معنادار شده است.

رازیانه، نشانگرهای ریزماهواره، ژنوتیپ، دنروگرام