چالش های زمین شناختی پروژه های انتقال آب بین حوضه ای(مطالعه موردی: طرح انتقال آب بهشت آباد به فلات مرکزی)

طرح های انتقال آب بین حوضه ای به دلیل تغییر در رژیم طبیعی دو حوضه مبدا و مقصد از اهمیت و حساسیت بالاتری نسبت به سایر طرح های آبی برخوردارند و تجارب مثبت ومنفی زیادی در سطح کشور و دنیا در مورد اینگونه طرح ها وجود دارد. آنچه مهم است رعایت قوانین و ضوابط در تصمیم گیری در مورد این طرح ها می باشد تا خسارات آن ها به حداقل و مزایای آن ها به حداکثر برسد. طرح انتقال آب رودخانه بهشت آباد به فلات مرکزی ایران از جمله طرح های چالش برانگیزی است که به لحاظ ابعاد و به ویژه طول 65 کیلومتری تونل انتقال، در سال های اخیر منشاء چالش های جدی متخصصین و سیاست گذاران بخش آب گردیده است. در این تحقیق تلاش گردیده تا به طور اجمال به مهم ترین ویژگی های زمین شناختی اجزای مختلف این طرح ملی پرداخته و چالش های جدی فراروی طرح به بوته نقد و بررسی گذارده شود. بررسی های صحرایی و مرور مطالعات انجام شده توسط مشاور طرح نشانگر مشکلات جدی در مراحل اجرایی طرح می باشد. وجود تشکیلات زمین شناسی حساس به فرسایش و لغزش در محل مخزن سد بهشت آباد موجب پر شدن سریع مخزن پس از آبگیری خواهد شد. از سوی دیگر عبور مسیر تونل از مرز پهنه های زمین ساختی زاگرس مرتفع و سنندج – سیرجان که دربردارنده 10 سیستم گسلی با بیش از 25 شاخه اصلی و بیش از همین تعداد گسل فرعی می باشد همراه با کارستیفیکاسیون گسترده سازند سروک (دوران دوم زمین شناسی) ضمن ایجاد موانع جدی فراروی حفاری با دستگاه TBM، موجب برهم خوردن تعادل هیدروژئولوژیکی آبخوان های کارستیک و حتی آبرفتی شرق استان شده و خشک شدن چشمه ها و چاه های کارستیک مهمی مانند چشمه سلم، پل تلفریک و چشمه آب شرب روستای سلم، چشمه وقت و ساعت و لری، چاه آب شرب فرخ شهر و منابع آب دشت شهرکرد و خراجی راموجب خواهد شد. بدین ترتیب به منظور پیشگیری از چالش های اجتماعی مترتب بر این پروژه، بازنگری در مطالعات توسط مشاور ذیصلاح و نیز انجام مطالعات مهندسی ارزش جهت اتخاذ شیوه مناسب انتقال اجتناب ناپذیر خواهد بود

Keywords:

چالش های زمین شناختی , انتقال آب بین حوضه ای , حوضه بهشت آباد , فلات مرکزی