حسن احمدی - استادیار گروه شهرسازی، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه گیلان
مهرداد مهرجو - دانشجوی کارشناسی ارشد شهرسازی- برنامه ریزی شهری، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه گیلان

احساس امنیت در فضاهای شهری به عنوان مسئله موردنیاز شهروندان مطرح است که در صورت عدم امنیت در آن ها شرایط برای وقوع جرم بسیار مستعدتر است. هدف پژوهش، تعیین روابط علی بین متغیر مستقل احساس امنیت و متغیر وابسته کیفیت فضاهای شهری و دستیابی به چارچوب منظمی از عوامل موثر بر آن، برای مورداستفاده قرار دادن در مطالعات شهری است. روش تحقیق، از نوع همبستگی و در چارچوب روش های تحلیلی است. نحوه جمع آوری اطلاعات، از تکنیک پرسشنامه استفاده شد. پرسشنامه ها بین ۳۶۵ نفر از مراجعه کنندگان انجام شد. جامعه نمونه نیز به صورت خوشه ای بین کارشناسان و شهروندان انتخاب شد و پایایی پرسشنامه با الفای کرونباخ ۸۹۹/۰ محاسبه گردید. در تحلیل مسیر پژوهش حاضر، ریسک و مخاطره (ریسک اعتماد کردن) با ضریب مسیر ۶۵۵/۰ اولین تبیین کننده احساس امنیت در کیفیت فضای شهری پیاده راه مرکزی شهر همدان است. نتایج ضریب همبستگی بین متغیر احساس امنیت بر کیفیت فضاهای شهری ۹۲۵/۰ و دارای سطح معناداری بسیار زیاد (۰۰۰/۰(Sig: است، یعنی هرچقدر میزان احساس امنیت افزایش یابد، کیفیت فضای شهری نیز افزایش می یابد. یافته های توصیفی حاکی از آن است که پاسخ دهندگان میزان ریسک اعتماد کردن و بی نظمی اجتماعی را در سطح بالایی ارزیابی کرده اند. در ارتباط با متغیر حمایت اجتماعی؛ اکثر پاسخ دهندگان نسبت به کمک دیگران در مواقع اضطراری امیدی نداشتند و امداد و یاری آن ها در امر اجتماع را در سطح پایین می دانستند. همچنین پاسخ دهندگان میزان وقوع جرائم بزهکاری در محیط پیاده راه مرکزی شهر همدان و محلات پیرامونی را نیز در سطح پایینی ارزیابی می کنند. نتایج پژوهش نمایانگر آن است که احساس امنیت به عنوان متغیر مستقل با متغیرهای بی نظمی اجتماعی، درک از بروز جرائم و بزهکاری، نظارت اجتماعی، اجتماعی، فعالیت ها-کاربری ها، حمایت اجتماعی و ریسک اعتماد کردن همبستگی معنی داری دارد.

احساس امنیت, فضای شهری, میدان امام, پیاده راه مرکزی امام, همدان