علی رضا حسابی نامقی - Research & Education Center for Agriculture and Natural Resources
مهدی کسرایی - PhD in Biochemistry, University of Guilan, Rasht, Iran

چکیده مبسوط مقدمه و هدف: یکی از مشکلات اساسی تغذیه مرغهای بومی جهت تولید مطلوب تخم مرغ کمبود مواد معدنی به خصوص منابع کلسیمی می باشد. کلسیم در پلاسمای خون وجود دارد و جزئی از سلول ها و بافت های بدن بوده و برای فعالیت برخی از سیستم های آنزیمی دخیل در انتقال جریانات عصبی، انقباضات ماهیچه ای و ضربان طبیعی قلب ضروری است و همچنین به همراه فسفر جهت انتقال چربی به زرده ضروری است. در این مطالعه تاثیر سطوح مختلف کلسیم و فسفر جیره بر عملکرد، ایمنی، خصوصیت تخم مرغ، درصد فسفر و کلسیم استخوان و جوجه درآوری مرغ های بومی استان خراسان رضوی مورد ارزیابی قرار گرفت. مواد و روش ها: این پژوهش با استفاده از ۲۰۰ قطعه مرغ بومی بصورت آرایش فکتوریل و در قالب طرح کاملا تصادفی با ۴ تیمار، ۵ تکرار (۲۰ گروه آزمایشی) و ۱۰ مشاهده در هر تکرار  اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل دو سطح کلسیم (۲/۵ و ۳/۵)  و فسفر کل (۰/۵ و ۰/۷۵)  برحسب درصدی از جیره بودند. مرغ ها در طول دوره آزمایش آب و غذا را آزادانه در اختیار داشتند. تخم مرغ های تولیدی مرغ ها در هر پن و به صورت روزانه جمع آوری و توزین گردید و میانگین آن به عنوان وزن و تعداد آن ثبت شد. در پایان آزمایش، از هر تکرار یک قطعه مرغ انتخاب، کشتار و پس از جداسازی استخوان ران درصد کلسیم و فسفر اندازه گیری شد. برای اندازه گیری تیتر آنتی بادی علیه SRBC از روش هماگلوتیناسیون استفاده شد. کلیه ی داده ها با استفاده از نرم افزار SAS آنالیز و مقایسه ی میانگین ها بر اساس آزمون توکی انجام شد. یافته ها: نتایج نشان داد، که فسفر تاثیر معنیداری بر وزن تخم مرغ، درصد تولید، وزن توده تخم مرغ، خوراک مصرفی و ضریب تبدیل خوراک نداشت (۰/۰۵p). اثر متقابل فسفر و کلسیم شاخصهای عملکرد بجز وزن تخم را به طور معنی داری تغییر داد و بهترین ضریب تبدیل را تیمار حاوی ۰/۵ درصد فسفر و ۳/۵ درصد کلسیم به خود اختصاص داد (۰/۰۵>p). سطوح مختلف فسفر تاثیر معنی داری بر ضخامت پوسته و خصوصیات استخوان ران نداشت (۰/۰۵p). افزودن فسفر و کلسیم تاثیر معنی داری بر شاخصهای ایمنی نداشت (۰/۰۵

Hatchability, Native laying hens, Native hens of Khorasan, جوجه درآوری, مرغ بومی تخم گذار, مرغ بومی خراسان