تبیین مدل ژئوپلتیک روابط ایران و پاکستان

پاکستان به عنوان یکی از همسایگان ایران که فضایی بی ثبات و پرتنش دارد، از اهمیت ژئوپلیتیکی خاصی برخوردار است. این کشور از بدو استقلال در سال ۱۹۴۷ ، با بیشتر همسایگان خود در تنش بوده است؛ بنابراین، پرسش اصلی این پژوهش آن است که مهم ترین عوامل تنش و تهدید، بر مبنای حاکمیت ژئوپلیتیک در روابط دو کشور ایران و پاکستان کدام اند. پژوهش توصیفی_تحلیلی است. اطلاعات مورد نیاز آن، روش کتابخانه ای و با مراجعه به منابع معتبر گردآوری شده است. در پاسخ به سوال اصلی پژوهش، این فرضیه مطرح است که با عنایت به شرایط داخلی پاکستان و مشکلات حل­ نشده این کشور با همسایگانش، به­ -نظر می رسد پاکستان با وجود ۹۸۷ کیلومتر مرز مشترک با ایران، تهدید زا و تنش آفرین است. آشکارترین منابع تنش و تهدید روابط ایران و پاکستان، شامل مواردی مانند تهدیدهای دولت محور از ناحیه ISI، شیعه­ ستیزی در قالب مسائل ایدئولوژیک، ناامنی مرزها، حمایت از طالبان در افغانستان و حمایت افراطی پاکستان از عربستان سعودی است. علاوه­بر این، تنش­هایی وجود دارد که در حال حاضر جدی به حساب نمی آیند، اما ممکن است در آینده نزدیک بر روابط دو کشور تاثیر بگذارند. مواردی مانند برنامه کنترل ­نشده هسته ای این کشور با وجود گروهای بنیادگرا و تندرو، تنش های مرزی (مرزهای آبی) نظیر مرز دریایی گوادر و حقابه رودخانه های مرزی که تاکنون تعیین رژیم نشده­اند و رقابت منفی دو کشور در آسیای مرکزی از این دسته اند.

Keywords:

آسیای مرکزی , افغانستان , ایران , پاکستان , چالش ژئوپلیتیک , خط لوله صلح , عربستان سعودی