شیرکو احمدی - دانشگاه آزاد اسلامی، واحد سردشت (ارومیه)، باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان، سردشت (ارومیه)، ایران
غریب فاضل نیا - دانشیار جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشگاه زابل

با توجه به ضرورت و اهمیت روزافزون به کارگیری صحیح دستاوردهای نوین علمی و فنی در فرایند اشاعه نوآوری ها و ترویج روستایی، این پرسش مطرح است که خانه های ترویج به عنوان مرکز تعامل بین کشاورزان و کارشناسان ترویجی، تا چه حد در راستای تحقق این اهداف نقش دارند؟ در این پژوهش، با توجه به عامل ارزشیابی اثربخشی به توزیع جغرافیایی خانه های ترویج روستایی، حیطه وظایف و کارکردهای ترویجی آن ها ارزیابی شده است. جامعه آماری این پژوهش، شامل تمامی مروجان و کشاورزان منطقه است که از بین آن ها، به روش نمونه گیری تصادفی ۱۲۰ مروج و ۳۰۶ کشاورز شهرستان زابل انتخاب شدند. اطلاعات مورد نیاز در این پژوهش، از طریق تکمیل پرسشنامه و مصاحبه در خانه های ترویج و کشاورزان جمع آوری شد و تجزیه و تحلیل نتایج آن با نرم افزار SPSS.Ver۱۹.۰ صورت گرفت. نتایج کمی این پژوهش نشان می دهد حدود ۷۲/۴۲ درصد مروجان در حد قوی، ۳۳/۲۲ درصد در حد نسبتا قوی، ۲۷/۲۴ درصد در حد متوسط و ۶۸/۱۰ در حد ضعیف با کشاورزان روستاها فعالیت داشته اند. برآوردهای آماری این مطالعه، با توجه به گرایش بیشتر کارشناسان ترویج به همکاری با اهالی روستاها، فعالیت های مشارکتی آنان را در حد نسبتا مثبت و مثبت نشان می­دهد. بررسی های علمی، نشانگر ارتباطات غیرمستمر و کم­بودن انگیزه آنان برای برقراری ارتباط تعاملی و موثر با مروجان است. همچنین بررسی وضعیت ارتباط میان مروجان و کشاورزان نشان می دهد این ارتباط، بیشتر از طریق برگزاری کلاس های آموزشی و در موارد بسیار محدودی برخی فعالیت های مشارکتی انجام شده است.

ارزیابی فعالیت ها, ترویج روستایی, روستا, فعالیت و کارکرد, شهرستان زابل