رامین ساعد موچشی - دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه تهران
کرامت اله زیاری - استاد گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه تهران
حسین حاتمی نژاد - استادیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه تهران
رحمت اله فرهودی - استادیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه تهران

در پژوهش حاضر، با توجه به فرایند جهانی شدن اقتصاد و ضرورت های فضایی- کالبدی شهرها در این فرایند، در گام نخست ادبیات موجود در زمینه منطق استقرار فضایی کارکردهای شهری در عصر اقتصاد دانش بنیان و ساختارهای شهر چندهسته ای بررسی شده است و در گام دوم، با شناختی درباره ضرورت های پیکربندی مجدد کارکردهای شهری به عنوان بخشی از افزایش توان در عرصه رقابت جهانی، شاخص ها درمورد شهر تهران به کار گرفته و بررسی و تحلیل شده است. در این راستا، با استفاده از روش های مختلف نرم افزاری و محاسباتی (مانند AHP_Phazzy، Janks و...)، پیکربندی فعالیت های شهری در تهران مشخص شده و درنهایت با عملیات رویهم اندازی لایه ها، مقایسه ای تطبیقی از استقرار کارکردهای سنتی و برتر ارائه شده است. محدوده مورد مطالعه شهر تهران درون محدوده شهری است و جامعه آماری شامل بیش از ۶۵۰۰ شرکت ارائه دهنده خدمات برتر به تفکیک ۷ دسته شرکتی و تمامی فعالیت ها و کارکردهای سنتی در شهر تهران می شود. نتایج پژوهش نشان دهنده پیکربندی متمرکز، تک اندامی و تک هسته ای در هر دو بخش کارکردهای منتخب و در عین حال انطباق بیش از ۷۰ درصد حوزه استقرار کارکردهای برتر با خدمات سنتی است. همچنین انتقال هسته کانونی فعالیت از منطقه ۱۲ به مرز مناطق ۶ و ۷ و همچنین بخشی از منطقه ۳ به ویژه در بخش کارکردهای اداری و خدمات برتر قابل مشاهده است؛ یعنی مرکز فعالیتی شهر در عین حفظ ساختار تک هسته ای به سمت نیمه شمالی انتقال یافته است.

بخش خدمات برتر, شهر تهران, کارکردهای دانش بنیان, کارکردهای سنتی