گیسو قائم - عضوهیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی

نوشتاری که تقدیم می گردد حاصل پژوهشی است که با سوال اولیه چرا به تاریخ معماری پیش ازاسلامی ایران پرداخته نمی شود؟ اغاز گردید سوالهای متعددی دررابطه با این دوره تاریخی طولانی بهذهن محقق خطور می کرد برای مثال آیا می توان ویژگی مشترکی بین بناهای پیش از اسلام ایران فارغ از زمان و مکان قائل شد؟ و آیا اگر معماری را حاصل اعتقادات و باورها و نیازهای جسمی و روحی یک ملت بدانی می توانیم از متون مذهبی و اعتقادی و باستانی به نتایجی دررابطه با معماری برسیم؟ پژوهشگر را برآن داشت تا با نظری معمارانه به سراغ متون باستانی باقیمانده از دوران پیش از اسلام ایران برود دراین جهت نخست ویژگیهای مشترک تعدادی از مصادیق برجامانده از آن دوران مورد بررسی قرارگرفت سپس منشا معماری این ویژگی ها درمتونمذهبی هم عصر ساخت بناها دنبال گردید جستجو درکتاب اوستا و بخشهای مختلف آن به همراه دیگر کتب باستانی برجای مانده این واقعیت را اشکار کرد که بسیاری از مفاهیم معماری مشترک در بین مصادیق معماری پیش از اسلام ایران دراین متون قابل پیگیری است و این مساله نشان دهنده تنیدگی باورها و معماری پیش ازاسلام ایران با یکدیگر است.

معماری پیش از اسلام ایران - مصادیق معماری - ویژگیهای مشترک - باورها - متون باستانی