اصغر باقری - استاد یار گروه مهندسی آب، دانشکده فناوری کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی

هدف از این تحقیق، بررسی نگرش، منابع ریسک کشاورزی و شناخت راهبردهای مناسب برای مدیریت ریسک از دیدگاه سیب زمینی کاران می باشد. تحقیق حاضر یک تحقیق اکتشافی بوده که از نظر هدف کاربردی و از نوع توصیفی- پیمایشی است. جامعه آماری تحقیق، سیب زمینی کاران شهرستان اردبیل بوده اند. نمونه ای متشکل از ۱۳۰ کشاورز انتخاب و اطلاعات لازم با استفاده از پرسشنامه گردآوری گردید. روایی صوری ابزار تحقیق به کمک متخصصین به دست آمد و برای سنجش پایایی آن یک مطالعه راهنما با ۳۰ نفر کشاورز انجام شد و مقدار آلفا به ترتیب ۰/۸۱۳، ۰/۹۰۶ و ۰/۶۷۶ برای نگرش، منابع و راهبردهای مدیریت ریسک به دست آمد. نتایج نشان داد که اکثر پاسخگویان نسبتا ریسک گریز بودند. از نظر اندازه مزرعه، مشارکت در ترویج، درآمد غیرکشاورزی، ارزش زمین و ماشین آلات بین دو گروه تفاوت معنی داری وجود داشت. مهم ترین منابع ریسک از نظر آنان به ترتیب نوسانات قیمت، فقدان بازار فروش، تغییر عملکرد، تغییرات آب و هوا، خطر مصرف زیاد کودها و کمبود آب بود. در نتیجه تحلیل عاملی شش عامل، شامل ریسک های تولید و هزینه، فروش، قوانین و مقررات، پشتیبانی، امنیت و آفات استخراج گردید. چهار استراتژی تغییر زمان کاشت و برداشت، استفاده اشتراکی یا اجاره ای از ماشین آلات، پیش خرید نهاده ها و تغییر سیستم آبیاری مهم ترین راهبردهای مدیریت ریسک بودند. در نتیجه تحلیل عاملی، سه عامل مدیریت ریسک به اسامی تغییر فناوری، مدیریت هزینه ها و استفاده بهینه از منابع استخراج گردید.

منابع ریسک, مدیریت ریسک, ادراک, نگرش, سیب زمینی, اردبیل