هدا بهبودی - دانشجوی سابق کارشناسی ارشد،دانشگاه آزاد اسلامی واحد بیرجند
کورش روستا - استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد بیرجند
جواد محمد قلی نیا - استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد بیرجند

توسعه پایدار کشاورزی در عصر دانائی محور کنونی، مرهون بهره برداران توانمند و آگاه است. داشتن کشاورزان توانمند، نیازمند سازمان اطلاع رسان نظام یافته است که در بخش کشاورزی در قالب مراکز ترویج و خدمات جهادکشاورزی تبلور می یابد. واضح است که داشتن مراکز ترویج و خدمات جهادکشاورزی موثر، نیازمند کاوشگری عالمانه جهت شناخت عوامل موثر بر اثربخشی این نظام و تدبیر راهکارهای مناسب است. از این رو هدف کلی این پژوهش، بررسی دیدگاه کارشناسان مراکز ترویج و خدمات جهادکشاورزی نسبت به اثربخشی مراکز است. ابزار تحقیق، پرسشنامه ای با ۸۵ گویه جهت بررسی عوامل موثر بر اثربخشی مراکز، نظیر نیروی انسانی، تجهیزات، قوانین، بودجه، برنامه ریزی، ارزشیابی، ارتباطات سازمانی و مشارکت بهره برداران بود که روایی آن توسط صاحبنظران مورد تایید قرار گرفت و با اجرای یک مطالعه راهنما، ضریب آلفای کرونباخ برای این ابعاد محاسبه شد. جامعه مورد مطالعه، شامل کلیه کارشناسان مراکز دراستان خراسان رضوی (۱۴۲= n) بود. یافته ها نشان داد که از نظر اکثر کارشناسان (۳۷/۷%)، اثربخشی مراکز در سطح متوسط قرار دارد. تحلیل روابط بین عوامل با میزان اثربخشی مراکز نشان می دهد که رابطه معناداری بین نیروی انسانی، قوانین، بودجه، برنامه ریزی، ارزشیابی، ارتباطات سازمانی و مشارکت بهره برداران با اثربخشی مراکز وجود دارد.  آزمون رگرسیون چندمتغیره نشان داد متغیرهای برنامه ریزی، مشارکت بهره برداران و ارتباطات سازمانی مراکز به میزان ۵۳ درصد از تغییرات متغیر وابسته را تبیین می کنند.

مراکز ترویج و خدمات جهادکشاورزی, اثربخشی, کارشناسان کشاورزی