حسین مقتدائی - گروه مهندسی عمران، دانشگاه قم، قم، ایران
مهدی خداپرست - گروه مهندسی عمران، دانشگاه قم، قم، ایران

در طراحی یک سازه، کسب اطلاعات لازم از رفتار خاک زیر محل احداث آن از طریق مطالعات صحرایی و آزمایشگاهی، ضروری می باشد. در همین راستا لازم است تا در ابتدا مقدار عمق لازم جهت حفر گمانه ها در شناسایی های ژئوتکنیکی و همچنین تشخیص تیپ زمین، تعیین شود. درنظر گرفتن بار دینامیکی انفجار به همراه دیگر بارهای وارده با توجه به احتمال گسترش روزافزون حملات نظامی، انفجار خطوط انتقال گاز و غیره از نیازهای ضروری در احداث سازه های امن است. بنابراین درنظر گرفتن بار دینامیکی مربوط به انفجار احتمالی در تعیین عمق گمانه ها ضروری به نظر می رسد. به همین منظور در این پژوهش مدلسازی عددی دو نوع خاک ماسه ای و رسی در شرایط خشک و اشباع با درنظر گرفتن ماده منفجره تیانتی به جرمهای ۵۰ تا ۳۰۰ کیلوگرم جهت اعمال بار انفجار در سطح و در عمق چهار متری از سطح خاک انجام شده است. برای این منظور از نرم افزار آباکوس و روش کوپل اویلری-لاگرانژی و تحلیل سه بعدی دینامیکی غیرخطی به روش اجزا محدود، استفاده گردید. در این خصوص برای یک مطالعه موردی ابتدا مقادیر تنش های قائم خالص ایجاد شده در خاک تحت بار انفجار تعیین شده و سپس ضمن بدست آوردن محدوده تاثیر انفجار در هر یک از حالتهای فوق الذکر، درصد افزایش عمق گمانه ها با درنظر گرفتن اثر بار انفجار محاسبه گردید. مقادیر محاسبه شده برای خاک ماسه ای از ۵ تا ۹۲.۵، برای خاک رسی از ۷.۵ تا ۱۸۵، برای خاک ماسه ای اشباع از ۲.۵ تا ۱۷۹ و برای خاک رسی اشباع از ۴.۵ تا ۱۱۳ درصد متغیر بودند.

انفجار, تنش قائم, عمق گمانه, روش کوپل اویلری-لاگرانژی