مجید ساریخانی - استادیار گروه باستانشناسی دانشگاه شهرکرد

ابزار کتابت و لوازم خوشنویسی ایران دوره صفویه وقاجاریه شامل دوات با لیقه، قلم نئین، قلمتراش، قط زن، قیچی، سنگ فسان،قلم جدول کشی و قاشق آب در دوات ریز کن می باشند که همه در ابزاری دیگر به نام قلمدان جای داده می شدند. تشکیل شده اس ت. « دان » وپسوند « قلم » قلمدان از کلمه قلم را از آن رو قلم گویند که بریده شده می باشد و گرنه در پسوند مکان و جای می باشد؛ « دان » ابتدا قصبه می باشد و لغت بنابراین قلمدان به معنای مکان و جایی برای نگهداری قلم می باشد و قلمی که برای نوشتن به کار می رود ابزار و ادواتی می خواهد که باید در کنارش باشد و اینجا قلمدان نقش مهمی در تمرکز این ابزار و نگهداری آنها در یک مکان را دارد و آنها را از پراکندگی در می آورد به خاطر همین نقش مهم قلمدان، طوری آن را شکیل و زیبا می ساختند که خود باعث تشویق هنرمندان خوشنویسی در کتابت قرآن می شد و همچنین وسیله ای برای جذب دیگر اقشار جامعه به هنر خوشنویسی می گردید.

قلمدان، قلم، خوشنویس، قط، ابزار کتابت