محمد افشار - Nursing Trauma Center, School of Nursing and Midwifery, Kashan University of Medical Sciences
عباس محسن زاده - Kashan Kargarinejad Hospital, Kashan University of Medical Sciences
ناهید سرافراز - School of Nursing and Midwifery, Kashan University of Medical Sciences

زمینه و هدف: اختلال خواب و اضطراب از مشکلات شایع در بیماران تحت درمان با همودیالیز است. با به کارگیری طب مکمل می توان بر این مهم تاثیر گذاشت. در این ارتباط، مطالعه حاضر با هدف تعیین بررسی تاثیر تجسم هدایت شده بر اضطراب و کیفیت خواب بیماران تحت درمان با همودیالیز صورت گرفت. روش بررسی: مطالعه کارآزمایی بالینی حاضر در ارتباط با ۷۰ بیمار همودیالیزی انجام شد. نمونه ها به روش تصادفی بلوکی به دو گروه مداخله (۳۵ نفر) و کنترل (۳۵ نفر) تقسیم شدند. گروه مداخله علاوه بر دریافت مراقبت های معمول، لوح فشرده (CD) تجسم هدایت شده را به مدت چهار هفته از طریق هدفون به صورت مداوم گوش داد و گروه کنترل تنها مراقبت های معمول را دریافت نمود. در آغاز و پایان مطالعه پرسشنامه های اضطراب (Spielberger) و کیفیت خواب Pittsburg)) تکمیل شدند. داده ها با استفاده از آزمون های آمار توصیفی و تحلیلی (t مستقل، t زوجی و آنالیز کوواریانس) توسط نرم افزار آماری SPSS ۱۶ در سطح معناداری کمتر از ۰۵/۰ تجزیه و تحلیل شدند. یافته ها: نتایج نشان دادند که قبل از مداخله، نمره اضطراب حالتی و صفتی و کیفیت خواب بیماران در گروه مداخله به ترتیب معادل ۵۸/۳±۴۲/۵۴، ۱۵/۳±۰۵/۵۲ و ۳۱/۲±۴۵/۸ بود و برای گروه کنترل به ترتیب برابر با ۲۱/۷±۹۱/۴۷، ۴۹/۵±۳۷/۴۹ و ۸۲/۲±۵۱/۶ به دست آمد؛ به طوری که میانگین نمرات اضطراب در گروه مداخله به شکل معناداری بالاتر از گروه کنترل بود (۰۰۱/۰P<). پس از مداخله، نمره اضطراب بیماران در گروه مداخله به ترتیب معادل ۱۵/۲±۰۵/۴۳ و ۰۶/۲±۴۸/۴۲ بود و برای گروه کنترل به ترتیب برابر با ۳۸/۶±۳۷/۴۷ و ۷۹/۵±۴۰/۴۹ محاسبه گردید؛ به طوری که میانگین نمرات اضطراب در گروه مداخله به شکل معناداری کمتر از گروه کنترل (۰۰۱/۰P<) بود. همچنین نمره کیفیت خواب قبل از مداخله در گروه مداخله معادل ۳۱/۲±۴۵/۸ و پس از آن برابر با ۹۳/۱±۵۴/۶ ارزیابی شد. این نمره برای گروه کنترل قبل از مداخله معادل ۸۲/۲±۵۱/۶ و پس از آن برابر با ۴۷/۲±۰۲/۶ محاسبه گردید. نتیجه گیری: استفاده از تجسم هدایت شده موجب کاهش اضطراب و بهبود کیفیت خواب بیماران همودیالیزی می شود؛ بنابراین استفاده از این روش به عنوان یک روش غیر دارویی جهت کاهش اضطراب و بهبود کیفیت خواب در بیماران تحت همودیالیز توصیه می گردد.

Anxiety, Sleep quality, guided imagery, hemodialysissis, اضطراب, کیفیت خواب, تجسم هدایت شده, همودیالیز